ˆ ˆŠ Œ ˆ ˆ Œ ƒ Ÿ Œ ˆ ˆŸ Š Œˆ Šˆ. Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É ³. Œ.. μ³μ μ μ, Œμ ± 2 Î ± Ë ±Ê²ÓÉ É Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É

Transcript

1 ˆ ˆŠ Œ ˆ ˆ Œ ƒ Ÿ ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Š ˆŒ Š Š Œ ˆ ˆŸ Š Œˆ Šˆ Šˆ ƒˆ.. Éμ μ 1,.. ʲμ 1,.. μ Î 1,. ˆ. ƒ ²± 1,2,.. É μ 1,.. μ Ê ±μ 1,2,. Œ. μ μ 1,.. μ 1, 1 ÊÎ μ- ² μ É ²Ó ± É ÉÊÉ Ö μ Ë ± ³... ±μ ²ÓÍÒ Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É ³. Œ.. μ³μ μ μ, Œμ ± 2 Î ± Ë ±Ê²ÓÉ É Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É ³. Œ.. μ³μ μ μ, Œμ ± ˆ 116 Œ ˆ ˆŸ Š Œˆ Šˆ Šˆ ƒˆ 118 Œ Éμ Ò, μ μ Ò É Í Î É Í 118 Œ Éμ Ò, μ μ Ò É Í ²ÊÎ 119 ±μéμ Ò μ Ð ³ Î Ö μ ʲÓÉ É Ì ²Õ 120 ˆ ˆŸ ˆ ˆŸ Œ 121 Ò ³ Ö 121 É ³ Éμ ± 122 œ Š ˆŒ 123 μéμé Ê É μ ± 123 É μ ± Š ˆŒ œ Š ƒ μ³ É Ö Ô± ³ É 129 Ï Ò É ± É μ±² VI ±μ ± Ì ÎÉ ÖÌ μ Ò ³ Éμ Ò Ô± ³ - É ²Ó μ Ö μ Ë ± Ë ± Î É Í, Œμ ±, ˆ, 9 ²Ö chr@dec1.sinp.msu.ru

2 2.. ˆ. Šμ É Ê±Í Ö Ê É μ ± ³ Ê É μ ±μ Í ± ÉμÎ μ É É Í ± ² μ ± É ±Éμ 136 Œ ˆ ˆ ˆ ˆ 141 Œμ ²Ó μé±² ± É ±Éμ 142 Î É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ 144 Í ± ÉμÎ μ É Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ 147 μ É μ ² Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μ ÒÉ 148 Í ± Ô Î ÒÌ Ö 151 μí Ê μ É μ ² Ö ±É Ì Ö 151 ² Ê Ö Š 153 œ Š ˆŒ É Î ± ±É 154 Í ± μ É Š 155 Š ˆ ˆ ˆŸ Š ˆŒ 155 Î μ ÒÌ Ô± ³ Éμ 156 μ ±É Ê É μ ± Ò μ±μ μ Ï Ö -HD 157 μ ±É ³ Ö ³ Éμ ± É ±É 158 Š ˆ 159 ˆ Š ˆ 160

3 ˆ ˆŠ Œ ˆ ˆ Œ ƒ Ÿ ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Š ˆŒ Š Š Œ ˆ ˆŸ Š Œˆ Šˆ Šˆ ƒˆ.. Éμ μ 1,.. ʲμ 1,.. μ Î 1,. ˆ. ƒ ²± 1,2,.. É μ 1,.. μ Ê ±μ 1,2,. Œ. μ μ 1,.. μ 1, 1 ÊÎ μ- ² μ É ²Ó ± É ÉÊÉ Ö μ Ë ± ³... ±μ ²ÓÍÒ Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É ³. Œ.. μ³μ μ μ, Œμ ± 2 Î ± Ë ±Ê²ÓÉ É Œμ ±μ ±μ μ μ Ê É μ μ Ê É É ³. Œ.. μ³μ μ μ, Œμ ± ³μÉ Ö μ²óïμ ±μ² Î É μ Ô± ³ Éμ, μ ÒÌ μ ² - ÖÉ ² É Ö, μ ² μ ÉÓ ±É Ì Ö Î μ μ ±μ ³ Î ±μ μ ²ÊÎ Ö ( Š ) Ì Ò μ± Ì Ô Ð Î É ²Ó, ʲÓÉ ÉÒ ³ μ Ì Ô± - ³ Éμ μ ² μ Õ Ö μ μ μ É Š μé μ Î É Ê Ê Ê. - μ É ÉÓ É ² μ μ Ô± ³ É μ É Í μé μ μ μé μ μ Ì μ É ³² ²ÊÎ Ö ²μ Ä ±μ Ï μ± Ì É³μ Ë ÒÌ ² ( ). É ² Ö Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μé, ² ÊÕÐ Ì Ò ³ Éμ, μ ² μ Ò Ì Ê²ÓÉ ÉÒ. Š É±μ ³ É ÕÉ Ö Ê μ μ Ò ³ Éμ Ò ² μ Ö Š Ì Ò μ± Ì Ô (E 0 > Ô ), Ì ³ÊÐ - É μ É É±. ³ É É Ö ÉÊ Ô± ³ É -2 ³ Éμ ± ± ² μ ±. Ê ÕÉ Ö μ É Î ± μ É, Ò Ô± ³ É Ì μé Ò³ Î ±μ ± ³ Éμ³ ( ), μ Éμ Ö ²Õ μé - μ μ. É ² ² μ ɳ ³μ ² μ Ö μé±² ± É ±Éμ, Î É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ É Í ². μí Ê μ - μé± Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ÒÌ μ ² ÊÕÐ ³ μ É μ ² ³ ±É Ì Ö Š ² μ ³ ³ μ μ μ μ É. É ² Ò Ò Ê²ÓÉ ÉÒ - ±μ É Ê±Í ±É ² Ö Ê Ö ±μ ³ Î ± Ì ²ÊÎ Ò μ± Ì Ô Ô± ³ É -2. ³μÉ Ò μ μ Ò ÉμÎ ± É ³ É Î ± Ì μ Ï- μ É. Ê ÕÉ Ö ±É Ò É Ö ³ Éμ ± ²Õ Ö μé μ μ Ê ÊÐ Ì Ô± ³ É Ì. Ï Ò É ± É μ±² VI ±μ ± Ì ÎÉ ÖÌ μ Ò ³ Éμ Ò Ô± ³ - É ²Ó μ Ö μ Ë ± Ë ± Î É Í, Œμ ±, ˆ, 9 ²Ö chr@dec1.sinp.msu.ru

4 116.. ˆ. Despite the efforts of numerous experiments with different components of extensive air showers (EAS) in the last decades, the uncertainty in all the nuclei spectrum of primary cosmic rays is still high and the results on chemical composition of primary cosmic rays from different experiments contradict each other. In this study, an overview of the SPHERE experiment based on detection of the VavilovÄCherenkov radiation from EAS reected from the snow surface and of various experiments based on the same method in the same energy region (E 0 > ev) is given. In particular, experimental results, methods of analysis of collected data along with subsequent methods of spectrum and mass composition reconstruction, their advantages and weak points are discussed. In the overview of the SPHERE experiment, its history with the description of the SPHERE apparatus and equipment is given. Besides this, the optical properties of the snow, which are crucial for this registration technique, problems and methods of calibration and data control, methods of the detector response modelling and effective exposition, and experimental data processing procedures are discussed. Then the ˇrst results on the energy spectrum and mass composition reconstruction of the SPHERE experiment are given and discussed and the main sources of systematic uncertainties that can affect these results are evaluated. Finally, prospects of the SPHERE experiment and this technique are given. PACS: Ka; S-. ˆ Šμ ³ Î ± ²ÊÎ (Š ) Å Î É ÍÒ, Ê ±μ ÖÕÐ Ö ±É ÒÌ μ Ñ ±É Ì ³μ ² Î μ μ Ò μ² ÖÕÐ μ Ñ ³ ƒ ² ±É ± Ô± É ² ±- É Î ±μ μ É É μ, Å ³μ ÊÉ Ö ²ÖÉÓ Ö Ò³ Ë ±Éμ μ³ ³ ± ±μ - ³ Î ± Ì É ³ [1]. É Í μ Ò ³ Éμ Ò ÊÎ Ö Š, Í ²ÓÕ ±μéμ ÒÌ Ö ²Ö É Ö μ²êî Ëμ ³ Í μ Š ² μé ³², μ Ö ÕÉ ÊÕ μ²ó. ±, ²Õ Ö ³μ² ±Ê²Ö ÒÌ μ ² ±μ ³³ -É ² ±μ μ³ FERMI-LAT [2] ³μ ÊÉ ÒÉÓ μ²ó μ Ò ²Ö μ É μ ² Ö Ëμ ³Ò ±É Î ÒÌ ±μ ³ Î ± Ì ²ÊÎ ( Š ) ² ³ μ² Î μ É ³Ò [3,4]. ³ ³ μ μ Ò³ ÉμÎ ±μ³ Ëμ ³ Í μ Š μ É É Ö Ì É Í Ö Ê ³². É Î ± ±É Š μ É É Ö ³ Î ³ 12 μ Ö ±μ μ Ô, μé 10 9 μ Ô, ± ÊÉμ É μ Éμ³ Ô. É ÍÒ Š Ô Ö³ μ Ô ³μ ÊÉ É μ ÉÓ Ö Ö³Ò³ ³ Éμ ³ μ³μðóõ É ±Éμ μ, μ²μ ÒÌ ±μ ³ Î ± Ì É Ì Ò μé ÒÌ Ô μ É É Ì [5,6]. ˆ É μ ÉÓ Î É Í Ì Ò μ± Ì Ô ( μ² Ô ) Éμ²Ó±μ ³ ², ÎÉμ ² μ Ö Š É ± Ì Ô ÉμÖÐ ³Ö μ μ ÖÉ Ö ±μ Ò³ ³ Éμ ³ μ Ì ±É É ± ³ Ï μ± Ì É³μ Ë - ÒÌ ² ( ) Å ± ± μ Éμ Î ÒÌ Î É Í, Ê ³ÒÌ Î É Í ³ Š ɳμ Ë ³². ±É É ± ²Ó μ ˲ʱÉÊ ÊÕÉ, ÔÉ Ë²Ê±ÉÊ Í μ μ μ³ μ ²ÖÕÉ Ö É ³ μ μ μ ± ±, ±μéμ Ò É Î ²μ ³ Ê ³ ±μ³ μ É ³. μôéμ³ê ʲÓÉ ÉÒ ² Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ÒÌ ÖÉ μé μ É Ö μ-ö ÒÌ ³μ É

5 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 117 Ì Ò μ± Ì Ô ÖÌ, ±μéμ Ò, μõ μî Ó, μ Ì μ ÉμÎ μ É É Ò. É ±Éμ Ò Š Ì Ò μ± Ì Ô É ÊÕÉ ² Î Ò ±μ³ μ- ÉÒ : Ô² ±É μ μ-ëμéμ ÊÕ, ³Õμ ÊÕ μ ÊÕ, ˲Êμ Í É μ ²ÊÎ, ²ÊÎ ²μ Ä ±μ. ÉμÖÐ Ö μé μ Ö- Ð μ μ Ê É ²Ó μ μ μ ³ Éμ ± ÊÎ Ö Š Å É Í μ É Î ±μ μ ²ÊÎ Ö ²μ Ä ±μ, Î Ð Ò ³μ μ Î ±μ - ± ³ Éμ³ ( ), μé μ μ μé μ μ Ì μ É. ±μ μ Ìμ μ ² É Ö μ³ ³ÊÐ É : 1) ³ Éμ μ μ²ö É μ Î ÉÓ Î É ²Ó ÊÕ ²μÐ Ó É Í μ²ó μ ±μ³ ±É μ μ μ ; 2) μ²ö Ö μé ²Ó ÒÌ ÎÊ É É ²Ó ÒÌ Ô² ³ Éμ μ μ± Ò- ÕÉ ÊÐ É ÊÕ Î ÉÓ μ μ ³μ ²μÐ, ÎÉμ μ μ²ö É ²Õ ÉÓ μ É μ μ μ μ ² É ² Ö, ± ± ²μ, μ- ÉÊ μ ³ Ò³ É ±Éμ ³; 3) μ ³μ μ ÉÓ ³ Ö Ò μéò μ Ñ ³ É ±Éμ μ μ²ö É ² μ- ÉÓ μ É ÊΠɱ ±É Š ² Î Ò³ Ï ³ ( ÉμÖ- ³ ³ Ê Í É ³ μ² Ö μ Ì ÎÊ É É ²Ó ÒÌ Ô² ³ Éμ ), ÎÉμ μ μ²ö É ±μ É μ² μ ÉÓ ² Î Ê É ³ É Î ± Ì ÔËË ±Éμ. ² Í ³ Éμ É Í μé μ μ ÊÕ μ²ó ÕÉ μ É μ μ Ì μ É. ʲÓÉ ÉÒ ÊÎ Ö μ É Î ± Ì μ É μ μ± É μ Ê ² ±μ ² Ó ±μ²ó± ³ Ê ³ ÊÎ ÒÌ [7Ä9]. ʲÓÉ ÉÒ ³μ ² μ Ö, Ò μé [8], μ± Ò ÕÉ, ÎÉμ μ ² μ² μé 300 μ 600 ³ μé μ É ²Ó Ò ±μôëë Í É μé - Ö ²Ö Î Éμ μ É ² ² Ì 3 % ²Ö É ÒÌ Ê ²μ ÉμÎ ± É μé 0 μ 80. ˆ ÒÌ Ê²ÓÉ Éμ É μ ±É ²Ó μ Ì - ±É É ± [10] ³μ μ ² ÉÓ Ò μ μ Éμ³, ÎÉμ Ö μ Ì μ ÉÓ μé É Î É ²Ó Ò³ ±É ²Ó Ò³ ± Ö³ μ É ÒÌ Ê ²μ μ 80 ³μ É ÒÉÓ μ²ó μ ± Î É Ô± É Í. μ Õ ³ Ò³ Î ±μ ± ³ Ê É μ ± ³, É ÊÕ- Ð ³ Ö³μ ², Ö μ Ì μ ÉÓ μ μ²ö É ±²ÕÎ ÉÓ ² - Ö μé Ö É μé É ±² ËμÉμÔ² ±É μ ÒÌ Ê³ μ É ² ( ). μ ³ μ Ì μ ³ ÒÌ μ Ì ²Ö ³ Ö Éμ μ μ μéμ± ³ Ö É Ö É ± Ò ³ Ö ±μ Ê Ö ± [11], μé ² ³ Ö μ²ê μ Î- μ μ ³ Éμ μ μ ³ É ². ± Ö ±, Ö ÕÐ μéμ± ËμÉμ μ, μ μ²ö É ±²ÕÎ ÉÓ ² Ö ³μ É ±μôëë Í É μé Ö μé μ- Ì μ É μ É Î ± Ì Ô² ³ Éμ μ μé Ê ² Ö ²ÊÎ Ö [11,12]. É Í μé μ μ μé μ μ Ì μ É ËÊ ±Í Õ ±μ Ê μ ± Ò μ² Ö É. μôéμ³ê Ò ³ Éμ É Í μ μ²ö É μ μ ÉÓ ³ Ö ²μÉ μ É Ò μ±μ ÉμÎ μ ÉÓÕ.

6 118.. ˆ.. 1 ± É±μ ³μÉ Í Ë ± É Í ² Î ÒÌ ±μ³- μ É, μ ² ÉÓ ³ ³μ É μμé É É ÊÕÐ Ì Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ³ Éμ μ, Ì Ì ±É Ò ³ÊÐ É μ É É± μ Éμ Ö É Ö ³ Éμ ± ²Õ Ö μé μ μ. ÉμÖÐ ³Ö μ² Ò Ê²ÓÉ ÉÒ μ³μðóõ ³ Éμ É Í μé - μ μ μ²êî Ò μ²ó μ ³ ÒÌ Ê É μ ± -2. ÉÊ Ê É μ ±, ³ Éμ Ò ± ² μ ± É ±Éμ ²Õ Ö, μ - Ò μ²ó μ ³ Ê É μ ± -2, ³μÉ Ò. 4. Œμ - ² μ μé±² ± É ±Éμ ² μ É³Ò ² ÒÌ μ Ò. 5, μ²êî Ò Ê²ÓÉ ÉÒ Å. 6. ±μ Í, μ ³μ μ É ²Ó Ï μ - É Ö ³ Éμ ± ²Õ Ö μé μ μ μ Ê ÕÉ Ö Œ ˆ ˆŸ Š Œˆ Šˆ Šˆ ƒˆ Šμ³ μ ÉÒ ³μ ÊÉ ÒÉÓ ² Ò μ²óï Ê Ò: ± ± - Ò Î É ÍÒ ( μ Ò, ³Õμ Ò, Ô² ±É μ Ò ³³ -± ÉÒ) ²ÊÎ Ö, μ- μ μ ÕÐ É ± ± (Î ±μ ± ˲Êμ Í É Ò É ( ), μ ²ÊÎ, ³ ± μ μ² μ μ ²ÊÎ ±Ê É Î ± ÔËË ±ÉÒ). μ²ó- Ï μ ³ Ò É ±Éμ Ò, É ± ± ± Pierre Auger Observatory (Auger) [13], Telescope Array (TA) [14], Ÿ±ÊÉ ± Ö Ê É μ ± [15,16], Ö ²ÖÕÉ Ö Ò³, É.. É ÊÕÉ ² Î Ò ±μ³ μ ÉÒ Œ Éμ Ò, μ μ Ò É Í Î É Í. ²Õ Ö Ö μ ±μ³ μ ÉÒ Å μ ³ÒÌ É ÒÌ μ² μ - μé ÒÌ ³ Éμ μ ² μ Ö ±É Š. ˆ ²μ³ ±É Š Ô Ô Å É ± Ò ³μ ±μ² μ Å Ò² μ Ê ³ μ ² μ Î ²Ê Ö ÒÌ Î É Í ² [17]. μ ²ÖÕÐ μ²óï É μ Ö ÒÌ Î É Í Ò μ±μ Ô μ É ²ÖÕÉ Ô² ±- É μ Ò μ É μ Ò. ²Ö É Í Ô² ±É μ μ μ²ó ÊÕÉ Ö - ² Î Ò Ô± ³ É ²Ó Ò ³ Éμ Ò. ˆ Î ²Ó μ ²Ö ÔÉμ μ ³ Ö² Ó Î É- Î ± ƒ Čղ², ³ Ê É μ ± Œƒ [17]. ÉμÖÐ ³Ö μ² μ É Ò³ Ö ²ÖÕÉ Ö Í É ²²ÖÍ μ Ò É ±Éμ Ò (KAS ADE-Grande [18]), AGASA [19], TA [20]). Ô± ³ É Auger Ö- Ö ±μ³ μ É É Ê É Ö 1600 μ Ö Ò³ ± ³ ²μÐ ÓÕ 12 ³ 2 ± Ò [21]. É Í Ö Ö μ ±μ³ μ ÉÒ É μé μ Î μ É É³μ Ë Ò Ê μ Ö Ëμ μ μ ɱ μ μ²ö É μ Î ÉÓ μîé - Ò μ ³Ö μéò Ê É μ ±, ÎÉμ Ö ²Ö É Ö μ²óï ³ ³ÊÐ É μ³ ÊÎ Ëμ ³Ò ±É μé μ Š [22]. μ ³ ËÊ ±Í μ- É É μ μ ² Ö ( ) Ô² ±É μ μ ² Ö, Í, ³μ É ÒÉÓ μ²ó μ ²Ö ² μ Ö Ö μ μ μ É Š [23].

7 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 119 Ê μ Éμ μ Ò, É É μé μë ²Ö ²μÉ μ É É³μ- Ë Ò, ²Õ Õ μ ÉÊ Ò ² ÏÓ É Î É ÍÒ, ±μéμ Ò μï² μ μ- Ì μ É ³². μ ³ Ô² ±É μ μ ² Ö, ± ± ²μ, ³μ É ÒÉÓ μ ² ² ÏÓ μ Î É ²Ó μ μ Ï μ ÉÓÕ, ÎÉμ É ÎÊ É É ²Ó- μ ÉÓ ÔÉμ ² Î Ò ± Ö μ³ê μ É Ê Š. μôéμ³ê ²Ö ² μ Ö Ö μ μ μ É Š μ ÒÎ μ μ²ó Ê É Ö ±μ³ Í Ö ÊÌ ² Î Å - ³ μ μ ±μ² Î É Ô² ±É μ μ N e ³Õμ μ N μ ² ( ² μμé É É Ê- ÕÐ Ì Ê Î ÒÌ ² Î ± Ê ² ±μ²óí Í É μ³ μ ² Ö) [24]. Šμ² Î É μ ³Õμ μ N μ ² ² ±μ μ Õ N e, μôéμ³ê - ² Î N μ É Ê ²Ö ÉμÎ μ μ ³ Ö. Š μ³ Éμ μ, Î É Ö ² Î N μ μ μ μ ²Ó μ É μé ³μ ² Ö μ-ö μ μ ³μ É Ö Ì Ò μ± Ì Ô ÖÌ [25], ÎÉμ Ó μ É Ê Ö É ² μ Ö μ μ μ É Š ʱ Ò³ ³ Éμ μ³. μõ μî Ó, ² Î N e, ±μéμ Ö Î Éμ μ²ó Ê É Ö ± ± ³ Ô Î μ Î É ÍÒ, É ± É μé μ É Š, ÎÉμ μ É ± μö ² Õ μ μ² É ²Ó μ É ³ É Î ±μ μ Ï μ É ³ μ μ ±É Ì Ö Œ Éμ Ò, μ μ Ò É Í ²ÊÎ. μ ±μ²ó±ê ± Ò Ô² ±É μ ² Ö, ³ ÕÐ μ É ÉμÎ μ μ²óïêõ Ô Õ ( ÒÏ 22 ŒÔ Ê μ ³μ Ö), μ Ê É μ²óïμ ±μ² Î É μ Î ±μ ± Ì Ëμ- Éμ μ, μ² Ò μéμ± ² É ²Ó μ μ μ Í μ ² Ô Î μ Î É ÍÒ, μ μ Ï. ±μ μ É μ ³ - ÉÓ μ² Ò μéμ± ³ Ò³ Ê É μ ± ³ ²Ó Ö: ³ Ö É Ö Éμ²Ó±μ ²μÉ μ ÉÓ μéμ± Î ±μ ± Ì ËμÉμ μ É ±Éμ Ì Ê É μ ±, ± ± - ²μ, Ê ² ÒÌ Ê μé Ê μ μ²ó μ μ²óï ÉμÖ Ö ( Öɱ ² μé ³ É μ ). ˆ μ²ó ÊÖ Î É Ò, μ ³μ μ μí ÉÓ μ² Ò μéμ± Ô Õ Î μ Î É ÍÒ. ³ ³ Ëμ ³ ³μ É ÒÉÓ μ É μ ² ³ ÓÏ μ Ï μ ÉÓÕ, Î ³ Ëμ ³ Ô² ±É μ μ ² Ö, ÎÉμ Ê μð É ² μ - μ É Š Î ±μ ± ³ ³ Éμ ³. ³ ³Ò³ μö ²Ö É Ö Í - ²Ó Ö μ ³μ μ ÉÓ Ê³ ÓÏ Ö ³μ É ³ μ μ ±É Ì Ö μé μ É Š Ê ²μ ÊÎ É Ëμ ³ Í μ Ëμ ³. É μ ³μ μ ÉÓ Ò Ò² μ ² μ É ²Ó μ ² μ μé Ì Ê Ò ( ³. μ μ. 5). Ö Ò Î É ÍÒ μìμ ɳμ Ë Ò μ Ê ÕÉ ³μ- ² ±Ê²Ò μé. ³ Ö ÔÉμ μ Ê, ³μ² ±Ê²Ò μé μé μ μ ²ÊÎ ÕÉ Ë²Êμ Í É Ò É, É Ê ³Ò μ ³ ÒÌ Ê É μ ± Ì (Auger [13], TA [14], HiRes [26]) μ³μðóõ É ² ±μ μ. μ ±μ²ó±ê μ μ μ Ö - μ ±μ³ μ Éμ ² ³ ± ³Ê³ ² Ö Ö ²ÖÕÉ Ö Ô² ±É μ Ò Ì μ É É μ μ²μ É ±μ μ, ÎÉμ μ²μ Ì Ô² ±É μ μ - Ìμ É Ö ² 140 ³ μé μ ² Ö, μ ² Ö ³ É Í É ² ±μ Ò ²Ö É ± ± ² Ö ³ μ Ö ±μ É, É.. É Ê É Ö ± - ± Ö ± Ö ² Ö. μ É μ ² Ô É Î μ Î É ÍÒ μ

8 120.. ˆ. Ò³ ˲Êμ Í É ÒÌ É ² ±μ μ μ μ É Ö μ Ëμ ³ ± ± μ ± μ ²Ê ³ ± ³Ê³ ± ± X max. μ² μ É Ò³ ³ Éμ μ³ ² μ Ö Ö μ μ μ É Š μ³μðóõ Î ±μ ±μ ³ Éμ ± Ö ²Ö É Ö ³ Éμ ²Ê Ò ³ ± ³Ê³ ( ³. μ μ [25]). ³ É X max μ É μ ³ Ö É Ö Î ±μ - ± Ì Ô± ³ É Ì, μ ±μ ³μ É ÒÉÓ μí Ìμ Ö É É É Î ± Ì ³μ É μ± É ²Ö ±²μ (μé μï Ö É ²μ μ²- μ μ Î ² Î ±μ ± Ì ËμÉμ μ ±μ²óí Ì ² Î Ò³ Ê ³ ) ² Ëμ ³Ò ³ Ê²Ó ±μéμ μ³ ÉμÖ μé μ ² Ö μé ²Ê Ò ³ ± ³Ê³ ± ±. Š μ ² Õ, ²Õ Ö μ ³μ Ò Éμ²Ó±μ Ö Ò ²Ê Ò μî, ÔÉμ μ² 5Ä10 % μ ³, ÎÉμ Ö ²Ö É Ö ² Ò³ μ É É±μ³ μ É Î ± Ì ³ Éμ μ É Í. μé² Î μé Î - ±μ ±μ μ É Ë²Êμ Í É Ò É μ ² É ² μ ÉÓÕ μ ÒÌμ, Î ³ Î ±μ ±μ μ É, μôéμ³ê μ μ ˲Êμ Í É ÒÌ É ±Éμ μ, ± ± ²μ, μ É ²Ö É ³ Ô. Œ Éμ ± ²Õ Ö ² μ ² μ ² ³Ö É Ö μî Ó Ò É μ [27]. Éμ ³Ö Ê É ²Ó Ò É ²Ó É ÎÊ É É ²Ó μ É μ ² ± Ö μ³ê μ É Ê Š μ²êî Ò ² ÏÓ μ- ³ μ [28]. Š μ³ Éμ μ, ² Ê É μé³ É ÉÓ, ÎÉμ μ μ ²Ö Ê μ μ ²Õ Ö μ ² μé μ μ²ó μ Ò μ±: É ±, μé [27] - ³ É ÕÉ Ö Ì ±É É ± μ ÒÉ Ô Ö³ ÒÏ Ô, μôéμ³ê μ³ Éμ, Ê ÊÎ É ²Ó μ Ï Ò³, μ² ±É μ ² É ²Ó μ Ò μ± Ì Ô. ˆ ² μ Ö, ² Ò É Í Õ ³ - ± μ μ² μ μ μ [29,30] ±Ê É Î ±μ μ ²ÊÎ Ö [31], Ìμ ÖÉ Ö Ð μ² É É Ö ±μéμ Ò μ Ð ³ Î Ö μ ʲÓÉ É Ì ²Õ. Š Éμ- ÖÐ ³Ê ³ μ ² É Ì Ò μ± Ì Ô ³ É Ö ±μ²ó±μ ÖÉ- ±μ ³ ±É ² μ Ö μ μ μ É Š μ ² Î Ò³ ±μ³ μ É ³. ʲÓÉ ÉÒ É ²Ó μ Ì Ô± ³ Éμ μ ±É Ê Ì Ö μ ÖÉ Ö [15, 16, 18, 32, 33]. μéö ±É Ò Ì Ö, μ²êî Ò μ ² μ ± Ê ÒÌ Ê É μ ± Ì, Ìμ μïμ μ ² Ê- ÕÉ Ö ³ Ê μ μ [34], μé² Î Ê²ÓÉ Éμ ±μéμ ÒÌ Ê Ì Ô± ³ - Éμ Î Éμ ÒÌμ É ³± Ö ² ÒÌ μ ² μ É Î É ²Ó μ μ μ²õé μ ² Î. ±, ±É Ô± ³ É GAMMA [35] ³ É É É - É Î ± Î ³Ò ( μ² 4σ) μ É Ò ± Ô Ô, ±μéμ Ò μé ÊÉ É Ê É ÒÌ Ê Ì Ô± ³ Éμ Å Akeno [36], Tibet-III [37] KASCADE-Grande [18,38]. Ò ± ÊÉ É Ê É ±É μ 2009Ä Ô± ³ É Ê ± -133 [39], μ μé ÊÉ É Ê É ±É μ 2010Ä2011. [40]. ²Ö Ö μ μ μ É Š μ ʲÓÉ É ³ μ²óï É Ô± ³ Éμ Ê ² ±ÊÕÉ Ö Éμ²Ó±μ μí ± μ ²μ ˳ ³ μ μ μ Î ² ln A

9 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 121 ² Ö Ö μ Ê ³ [24, 26, 41Ä44], ÔÉμ³ μ ³ ÒÌ Î ln A Ó³ ² ± [25]. μ ² ʲÓÉ ÉÒ Ô± ³ É KASCADE-Grande [45], ±μéμ μ³ μ²êî Ò μé ²Ó μ ±É Ò ² ±μ ( - ³ÊÐ É μ p He) ÉÖ ²μ ±μ³ μ É ( Ê Ò Ö CNO, Si Fe), μ± ² Ó μ Ò³, É ± ± ± Ìμ ± Ô± É ² ±É Î ± ³ ÉμÎ - ± ³ μ± ² Ö ² Ò³. Ô Ô μ²ö ÉÖ ²ÒÌ Ö ² ±, ÎÉμ ²μÌμ μ ² Ê É Ö Ê²ÓÉ É ³ HiRes [46], TA [14] Auger [13]. ²Õ- μ³ ²ÊÎ ² Î Î É ²Ó μ ( μ² 50 %) μ² ² ±μ ±μ³ μ ÉÒ μ É Š Ô ÒÏ Ô, ÎÉμ μé μ Î É Ê²ÓÉ É ³ μ ² Ì Ô± ³ Éμ, μ É ± Ó Ò³ ²μ μ ÉÖ³ μ μ - ³ÒÌ μ Ê²Ö ÒÌ ³μ ² Ìμ μé ² ±É Î ± Ì ± Ô± É ² ±É Î ± ³ ÉμÎ ± ³ Å ³μ ² ²μ Ò ± [47], μ ±μ²ó±ê μé μ Ö Š Ö ² ±É Î ± Ì ³μ ² μ± Ò É Ö ² Ï±μ³ ² ± [48] μé μ Î É - ʲÓÉ É ³ Auger [22, 49]. É μμ Ö ³μ É ÊÕÉ μ Ìμ ³μ ÉÓ μ μ² Ö ² μ - ±É μ É ±μ ³ Î ± Ì ²ÊÎ Ì Ò μ± Ì Ô ² Î Ò³ ³ Éμ ³. μìμ μμ Ö Ò ± Ò ² Ó [50Ä56]. Š ± - ³, Ô± ³ É ²Ó Ö ÉÊ Í Ö ² Ï±μ³ ³ ² Ó. É Ì μ ² Ì μé Ì Ò² É ² μ Ö ³ Éμ ± ² μ Ö μ É Š μ μ μ É É μ-ê ²μ μ μ ² Ö, μ- μ Ö ± ²Ó μ ʲÊÎÏ ÉÓ ² ³μ ÉÓ Ê Ö Š. μ É Ì μ, μ± ÔÉ ³ Éμ ± ² μ, Ëμ ³ μ É É Ö μ ³ ²ÊÎÏ Ì ± Éμ μ ³ μ μ μ μ É Š. 2. ˆ ˆŸ ˆ ˆŸ Œ Œ Éμ É Í μé μ μ μé μ μ Ì μ É, - Ê ³ÒÌ ±μ ³ Î ± ³ ²ÊÎ ³ Ì Ò μ± Ì Ô, Ò² Ò - ²μ.. Ê ±μ Ò³ [57]. ² ²μ Ó Ê É μ ÉÓ μ ÉÊ ³μ² É ËμÉμʳ μ É ²Ö Ô² ±É μ μ-μ É Î ± Ì μ μ É ²Ö ( ) μ - ±μ Ò³ Ê ² ³ Ö ±45. Î ÉÒ μ μ² Ò Ò² μ μ ÉÓ ÊÕ μ Ì μ ÉÓ ³² Ò μéò μ Ö ± 10 ±³. μ ³ μ ÉÒ ³ ² ÉÊ ÒÌ ± ³ Éμ μ ÊÌ μ² ²μ Ó É - Ò³ Ê ²μ ³ ÉÒ Ö É μ μ ËμÉμ Éμ, Ê É μ ² ÒÌ. μ ² ÊÕÐ Ö μ μé± μ ÖÉ ²ÊÎ Ö ²μ Ä ±μ μé ³± Ì μ² Ò² ÉÓ Ëμ ³ Í Õ μ Ô ² - Ìμ Î μ ±μ ³ Î ±μ Î É ÍÒ Ò ³ Ö. Ö μ Òɱ μ ÊÐ É ÉÓ ³ Ö - μ²ó μ ³ ÔÉμ ³ Éμ ± Ò² ÖÉ. μ [58] ±μ Í 1970-Ì Ä Î ² 1980-Ì. ˆÉ ². ˆ ³ Ö μ μ ² Ó μ³μðóõ Î - ÉÒ Ì μ² Î ± Ì ± ² 0,6 ³ 2 μ ³ ² ³ÓÕ, μ- Ò³ ²² ²Ó μ, Ëμ±Ê ± μ μ ± ² (. 1). ± ³ É

10 122.. ˆ.. 1. Ì ³ Ô± ³ É. Ò ²Ó Ì Ò μé 3500 ³. Ê μ± μ - ²Ó μ É ÉÓ [58] μ μ ² Ö μ Ì Ò μé 3500 ³ Ê μ ³ ³μ Ö. É ±Éμ Ò Ê ²μ³ Ö 3 μ² ² Ó ÉμÖ 1000 ³ μé ² ± μ ³ É ² μ ² ÉÓ Ê μ³ 27,5 ³. ˆ ² μ ² Ó ² Î Ò ±μ Ë Ê Í Ê É - μ ±. ʲÓÉ É μéò Ò² μ²êî É ²Ó Ò ±É, ±μéμ μ³ É μ ÉÓ μ ÒÉ μμé É É μ ² μ ³μ. ²Ó Ï μ É Ö ÔÉ μé μ²êî ² É ³ Éμ ±. Éμ ³Ö Ö μé.. Éμ μ. [59Ä61] Ò²μ ²μ μ μ²ó μ ÉÓ μ É Î ±ÊÕ É ³Ê ³ É, μ ÉμÖÐÊÕ Ë Î ±μ μ ± ², Ëμ±Ê ±μéμ μ μ Ê É ² ÕÉ Ö, ±μ ±É ÊÕÐ Ë ³Ò. ³ÊÐ É μ³ É ±μ É ³Ò Ö ²Ö- É Ö μ²óïμ, μ 1, Ê μ² Ö Ê É μ ± Ìμ μï Éμ ², ÎÉμ μ μ²ö É μ μ ÉÓ Î É ²Ó ÊÕ ²μÐ Ó. μ É ÉμÎ μ μ²óïμ³ ±μ² - Î É Ëμ±Ê ± ² μö ²Ö É Ö μ ³μ μ ÉÓ ² μ Éμ ÒÌ ÖÉ μ²ó μ Ö. Š μ³ Éμ μ, ÔÉ Ì μé Ì Ò²μ ²μ μ μ²ó μ ÉÓ Ô μ É É ²Ö μ ÖÉ Ö Ê É μ ± μ μ Ì μ ÉÓÕ. É ³ Éμ ± ² Ê É Ö Ô± ³ É. ± ³ É ² Ê É Ö μ É É ÔÉ. μ³ ÔÉ μ ÖÉ μ μ³μðóõ Ö μ μ Ô μ É É Ò μéê μ 1000 ³ μé ÉÒ É Ö ³ Éμ ± ³, ÊÎ ÕÉ Ö μ ³μ μ ÉÓ μ Ö Ô - É Î ±μ μ μ μ, μ Ëμ μ ÒÌ μ ÒÉ, μ É É μ- ³ ÒÌ Ì ±É É ± É Ê ³ÒÌ ², É ± μ μ É Ö ³ Ô - É Î ±μ μ ±É μ ² É Ô ÒÏ Ô. Éμ μ³ ÔÉ Ê É ÊÎ ÉÓ Ö Ô É Î ± ±É ²μÉÓ μ Ô Ô μ - ÖÉ μ Ò μéê μ 3 ±³. É ÉÓ ³ ÔÉ ² Ê É Ö ÊÎ Ô É Î ±μ μ ±É ²μÉÓ μ Ô Ô μí ² É ²Ó μ μ ³ μ μ² É Ô μ É É É ±É μ Ò μé 30Ä40 ±³. ³μ³ É Ö μ μ μ μ ± Î É Ö Ò ÔÉ ² - Í Ô± ³ É.

11 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ œ Š ˆŒ 3.1. μéμé Ê É μ ±. Î ² 1990-Ì. μ Ì Ö Ó Ö Ò² μ Ò Ò ³ Ö Ô É Î ±μ μ ±É Š μ²ó μ ³ μéμé Ê É μ ±. μ ±²μ μ Ò Ê É μ ± μ μ ² ÊÕ μ Ì μ ÉÓ ³ Ï μ μ²óïμ μ ²³ - É ±μ μ μ (. 2).. 2. ƒ μ³ É Ö Ô± ³ É μéμé μ³ Ê É μ ± μ²óïμ³ ²³ - É ±μ³ μ Šμ É Ê±Í Ö μéμé. É Î ± Ö Î ÉÓ Ê É μ ± μ ÉμÖ² Ë Î ±μ μ ± ² ³ É μ³ 1,2 ³ Ê μ³ ± Ò 0,75 ³, - Ë ³Ò ³ É μ³ μ± 0,8 ³ ³μ ± [62], μ²μ - μ Ëμ±Ê ± ². ² ±É μ ± Ê É μ ± ±²ÕÎ ² Ö 20 ³ÒÌ ± ²μ - É Í, μ Ì Ò, μí Ë μ Ò Ï Ì μ Ò Éμ±. Ê ± μí É Í μ μ ² Ö ² Éμ ³ É Ò μ² μ - μ μ Ê ²μ : ÒÏ ³ ² ÉÊ Ò μ μ μ ³ Ê²Ó ±μéμ μ μ μ μ μ μ μ Ê μ Ö ²Õ μ³ Å ³ É Œ1, ² ÒÏ μ μ Ê μ Ö ÊÌ μ Ì, μ ±μéμ ÒÌ Ìμ ² Ö Í É ²Ó μ³ μ- μ É ²Ó μ³ Ö Ê, Å ³ É Œ2. Ò μ É ±μ μ Ê ²μ Ö Ò² μ ±Éμ É ³, ÎÉμ Éμ²Ó±μ Í É ²Ó μ μ Ö ³μÉ ² μ É μ μ μ. μ ² μ±μ Î Ö μí μí Ë μ ± Ëμ ³ Í Ö μ ± ²Õ - ² Ó Ê ²ÖÕÐ ±μ³ ÓÕÉ μì Ö² Ó. μ ÉμÖ Ò Éμ± -110 μ μ Í μ ² μ Ð μ É ËμÉμ- ± Éμ μ Ëμ μ³ μ μ. É Î Ô± ³ É μ Î ± μ μ- ²μ Ó ³ μ ÉμÖ μ μ É ²ÖÕÐ μ ÒÌ Éμ±μ, ÎÉμ μ μ- ² ²μ ±μ É μ² μ ÉÓ μ Î μ ÉÓ É³μ Ë Ò μí ³ ʲÓÉ ÉÒ μéò μéμé. ʲÓÉ É μ ÒÌ ³ - μéμé μ³ Ê É μ ± Ò ³ ³ Éμ μ³ É - Í, μé μ μ μé μ μ Ì μ É ³², Ò² μ²êî Ô - É Î ± ±É Š, Ò. 3. ²μ Ö μ³ É Ö Ô± - ³ É, μ± Ö. 4, ² ± Ê ² Î Õ μ μ μ μ μ ² É É μ μ μ ±É. ³ ³ Éμα ±É Ìμ μïμ μ ² - μ ² Ó Ê²ÓÉ É ³ Ê Ì Ô± ³ Éμ [73] μ ² É Ô Ô.

12 124.. ˆ.. 3. ËË Í ²Ó Ò Ô É Î ± ±É μ Ò³ μéμé Ê É μ ± (1996.): Å Œƒ [63]; Å Akeno [36, 64]; Å Ö Ó- Ó [65]; Å Ö Ó- Ó [65]; Å ³ ± [66]; 1 Å Ÿ±ÊÉ ±85 [67]; 2 Å Ÿ±ÊÉ ±91 [67]; Å Ÿ±ÊÉ ± [68]; 3 Å Haverah Park [69]; 4 Å Fly`s Eye [70, 71]; Å [72]. 4. Šμ ÉÊ μ μ μ Î ³ ²μÐ, μ ³ É ³ÒÌ ±μ²ó± ³ Í - É ²Ó Ò³ ³μ ± ʲÓÉ ÉÒ ÔÉμ μ Ô± ³ É μ É ² μ ³μ μ ÉÓ μ²ó μ Ö μ μ ³ Éμ ²Ö ³ Ö Ô É Î ±μ μ ±É ²μ ² ËÊ - ³ É ²Ö μ ²Ó Ï μ É Ö.

13 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ É μ ± -1. ±μ Í 1990-Ì. Ò² μ Ô μ É É Ö Ê É μ ± -1. Ô² ±É μ ±Ê ÉÊ Ò Ò²μ μ ² μ ³ ² É ²Ó μ É ³ Ê²Ó μ Ê É μ ² μ Éμ μ ±μ³ ÓÕÉ. μé ² - Ô Ò²μ μ μ 30 É, ÎÉμ μ μ² ²μ É ÉÓ ÉÊ Ê μé ±±Ê³Ê²ÖÉμ μ μ ³ ÉÓ Ö μ³ Ô μ É É Ò μéê μ 1000 ³ Šμ É Ê±Í Ö Ê É μ ± É ² μ É Î - ± Ö Î ÉÓ Ê É μ ±, μ ÉμÖ Ï Ö Ë Î ±μ μ ± ² ³ É μ³ 1,2 ³, Ëμ± ²Ó μ μ Ì μ É ±μéμ μ μ ³ Ð ³μ ± 19 ËμÉμʳ μ É - ² -110, ±μ ±É ÊÕÐ Ë ³Ò ³ É μ³ 0,8 ³. Ò μé μ Ñ ³ 1 ±³ ± Ò μ ³ É ² ²μÐ Ó ³ É μ³ μ±μ²μ 200 ³. É μ ± ³μ ² μé ÉÓ μ μ³ ÊÌ ³μ ³ Ö. - ³ ³ É Œ2 É Ò³ Ê ²μ ³ Ö ²Ö²μ Ó ÒÏ ³ ² ÉÊ μ ³ Ê²Ó μ μ μ μ ² Î Ò ± ³ Éμ μ μ ³ μ ²Õ ÒÌ ÊÌ ³μ ±, ³ ³ É Œ1 Ò²μ μ É ÉμÎ μ ÒÏ Ö μ μ ²Õ μ³. Ò μ² É μ μ Ê ²μ Ö É μ ² Ö Ö μ ÒÌ ³ Ê²Ó μ É ² ³ 2,0 ³± ± μ³ ËμÉμʳ μ É ², É ± ³ Î ² μ±μ Î Ö ³ Ê²Ó μ ± É μ ÉÓÕ 30. ² μéμ Ô² ±É μ ± μ ÊÐ É ²Ö²μ Ó μ Éμ Ò³ ±μ³ ÓÕÉ - μ³ Éμ³ É Î ±μ³ ³. É μ ² ² Î Ò Ò μ±μ μ Ö - Ö É Ö ² Î Ò μ μ μ ± ³ Éμ μ μ Ìμ ²μ μ-. 5. Ì ³ μ É Î ±μ É ³Ò Ê É μ ± -1

14 126.. ˆ. ³³ μ, Ìμ Ö É ±ÊÐ Ì ³ ± ³ ²Ó μ μ Ê É ³ÒÌ Î Éμ±μ. μ±, Ö É ÕÐ Ì ±±Ê³Ê²ÖÉμ μ É ³ ÉÊ ÊÉ ±μ - É Ô² ±É μ ±μ μ ÉμÖ μ ±μ É μ² μ ² Ó. É ²Ó μ ÉÓ Ê ² - Ö ±μ É μ² μ ² Ó ÊÉ ³ μ Î ±μ μ Î Î Éμ μ Ò ± Ò Éμ ÒÌ ³ Ê²Ó μ ² Î μ É μ É μé Éμ μ. Ò Ò ² Ó É± ± μ Éμ μ μ ±μ³ ÓÕÉ. Ò²μ μ μ ±μ²ó±μ μ Ñ ³μ Ê É μ ± μ³μðóõ Ô μ É É -55 μ² μ Ö μï 30 ±³ μé μ μ μ²ó ± Éμ ±μ μ ² É μ 1997 μ Ì ²Õ Ò² μ- Ò Ò ³ Ö Ô É Î ±μ μ ±É μ ² É Ô Ä Ô [74]. ÔÉ Ì ³ ÖÌ ³ Ö² Ó Ê²ÓÉ Ë μ² Éμ Ò Ë ²ÓÉ Ò -1 [75] Éμ²Ð μ 6 ³³ ²Ö μ ² Ö Éμ μ μ Ëμ. ±μ Ô± ³ É ²Ó Ò Ò μ± ² Ó Ïʳ² Ò Ëμ μ Ò³ μ ÒÉ Ö³, μ Ê- ²μ ² Ò³ É Í ÒÏ ± μé Î É Í, μìμ Ï Ì Î Ë ²ÓÉ Ò É ±²μ ËμÉμʳ μ É ² É ±Éμ. Š ³ Ö³ Ë ²ÓÉ Ò Ò² Ê Ò, ±μ² Î É μ Ëμ μ ÒÌ μ ÒÉ μ± É ²μ Ó μ²ö É μ - ÒÌ μ ÒÉ μé Ê ² Î ² Ó. É Î ±μ²ó± Ì μ ² ÊÕÐ Ì ² É Ï² μ μéμ ± ± μ Õ Ê ±μ Ê É μ ± -1 Ô μ É É É ±É Ê ²μ ÖÌ μ²ö μ μî. μ² ²μ Ó, ÎÉμ ³Ö Ô± μ Í Ê É μ ± μ É É ±μ²ó±μ μé Î μ. É μ ± Ò² μ É ² μ ±ÊÕ É ±É Î ±ÊÕ É - Í Õ μ μ² ± Ö, μ μ ³ μ μ Ëμ Ö μ³ μ É - Í. Š μ ² Õ, Ê ± Ô μ É É É μ, Ê ÕÐ Ê É μ ±Ê, μ ² Ö Ê É μ ± -1 Ò² μé Ö Ê²ÓÉ ÉÒ μéò Ê É μ ± É Î 10-Î μ μ μ μ² É Ê É μ ± -1 Ö μ³ Ô μ É É Ò μé 900 ³ Ò²μ É μ μ μ±μ²μ 400 μ ÒÉ, μ Ê ²μ ² ÒÌ Î ±μ - ± ³ Éμ³. μé± Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ÒÌ μ μ² ² - Ò μ²êî ÉÓ μ Ö ÒÏ ± Î ±μ ±μ μ É μé - μ³ Ô±. μ μ²êî Ò³ Ò³ Ò² μ É μ ±É Š μ ² É Ô [76]. ³Ö ³ μ É ²μ 457 ³ (164 ³ ³ É Œ1 293 ³ ³ É Œ2 ). Ò²μ É μ μ ÉÒ É μμé É É μ. μ ²ÖÕÐ Ö Î ÉÓ μ ÒÉ Ò² μ Ê- ²μ ² ˲ʱÉÊ Í Ö³ Éμ μ μ Ëμ μ μ, ² Î ±μéμ ÒÌ μ É ²Ö² μ±μ²μ 100 Ë. Ô. É ±Éμ 2 ³±. ² μ²êî ÒÌ ÒÌ μ± ², ÎÉμ μ ÒÉ Ö, μ Ê ²μ ² Ò ± ± Ò³ μ³, É ± É Ì μ - Ò³ Î ³, ±É Î ± μ É ³ Ê²Ó μ ² É ²Ó μ ÉÓÕ μ- ² 30, ÎÉμ μ μ²ö É Ìμ μïμ μé ÉÓ É ± μ ÒÉ Ö.. 6 Éμα ³ μé³ Î ±É ³ Ê²Ó μ, μéμ ÒÌ μ ± É Õ ² É ²Ó μ É. Š - É ³ μ± ² μ Éμ Ò ±É Ê μ ³ Éμ μ μ Ëμ, Ò³ Ëμ Ê Ô± ³ É. μ μ Í μé²μ Ò Î Ö Ê³³ ËμÉμÔ² ±É μ μ,

15 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ ËË Í ²Ó Ò ±É Ò μ Ò³ Ô± ³ É ² μ Éμ Ô± - ² É Ò³ Ê μ ³ Ëμ μ μ μ É. 7. É Î ± ±É Š Ê É μ ± -1 μ Ò³ É μ ÒÌ É ³Ö ËμÉμʳ μ É ²Ö³ μ²óï ³ ³ ² ÉÊ ³. Ìμ μé ÔÉμ μ ±É ± Ô É Î ±μ³ê ±É Ê ±μ ³ Î ± Ì Î - É Í Ò² ÊÎÉ Ò Ê²ÓÉ ÉÒ ³μ ² μ Ö [74, 77]. μ²êî Ò Ô É Î ± ±É Î ÒÌ ±μ ³ Î ± Ì ²ÊÎ -. 7 Ò³ Ô± ³ É Ê ± -25 [78]. - ² Ì É É É Î ±μ μ Ï μ É μ²êî Ò Ò μ ² ÊÕÉ Ö. μ± - É ²Ó ±²μ ±É γ = 3,09 ± 0,11. μ Ëμ ³ μ Ö Éμ μ μ ÖÉ ³μ ± (. 8) Ò²μ μ μ ÊÎ μ ³μ μ É ±μ É Ê±Í É ± Ì ³ É μ ² Ö, ± ±

16 128.. ˆ.. 8. ³ ÊÌ É μ ÒÌ μ ÒÉ. ³ ² ÉÊ Ö 2 ³± - ËμÉμÔ² ±É μ Ì, ³ Ò Í Ì ±μ 30. ±É Ò ³ É μ ³ É ³μ μ ³ É ±Éμ μ³ μ ² É μ Ì μ É ³² μ É ²Ö É 200 ³ ±μμ ÉÒ Ê μ² ±²μ μ, Ëμ ³ ËÊ ±Í μ É É μ μ - ² Ö Î ±μ ±μ μ É. ˆ 44 μ ÒÉ Ô ÒÏ Ô, μ ±μéμ ÒÌ μ ² Í - É ²Ó ÊÕ Î ÉÓ μ²ö Ö Ê É μ ±, Ò² μéμ Ò 19. μ²μ μ ² Ö μ ÒÉ Ìμ ²μ Ó μ Í É Ê ÉÖ É ²Õ ³μ μ μ - Ö. ² Ìμ Ëμ ³ Ìμ ² Ó ³ Éμ μ³ ³ ³ - Í χ 2. ³ ² Ó ( Q(R) =A 1+ R ) 4,3, (1) R 0 R 0 Å ³ É ² Ö, R Å ÉμÖ μé μ ² Ö. Í ± ÉμÎ μ É μ É ² ³ÒÌ ³ É μ μ μ ² Ó μ μ μ μé± Ò μ ± ³μ ² μ ÒÌ μ ÒÉ. ²Ö μ ÒÉ Ô μ Ö ± Ô ³μ - ² Í 1. Í ± ÉμÎ μ É μ É - ² ³ÒÌ ³ É μ ±²μ μ, σ(θ), σ(r 0), ³ σ(x 0,y 0), ³ σ(e 0), % ² μ ² Ó μ Ò μ 50 μ ÒÉ - É Ò³ Ê ² ³ θ =8, 25, ² Î R 0 ³ ² Ó μ 200 ³. - ʲÓÉ ÉÒ μ μé± Ò É ². 1. ²Ö μ ÒÉ, É μ ÒÌ Ô± ³ É, Î ² Î Ò É μ μ Ê ² μ É ²μ 37, Î R 0 Å 325 ³. μ ³, ³ μ Ÿ±ÊÉ ± ²Ö É Ò³ Ê ² ³ μé 0 μ 30 [79], μ Ò É Ö Ò ³ (1) c ³ - É μ³ R 0 μ Ö ± 200 ³, ² μ ÉÊÐ ³ Ê ² Î ³ É μ μ Ê ². ± ³ μ μ³, Ô± ³ É ²Ó Ò Ò Ê É μ ± -1 μ Ô - É Î ±μ³ ±É Š ² Î ³ É μ Ê ²Ó ÒÌ μ- ² ÊÕÉ Ö μ μ±ê μ ÉÓÕ ³ ÕÐ Ì Ö ÔÉμ μ ² É ÒÌ.

17 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Š ˆŒ œ Š -2 ²Ó Ï μ É μ μ ³ Éμ Ö ³μ Í Ê É μ ± μ ³ Ê²Ö ÒÌ μ Ñ ³μ Ê É μ ± ±² ³ É Î ± μ² ² μ ÖÉ μ³ μ ƒ μ³ É Ö Ô± ³ É. É μ ± -2 Î ²Ö μ Ñe³ É ³ μ ³Ö ÊÉμ± Ö μ³ Ô μ É É Ò μéê μ 1 ±³ (. 9). É μ ± μé É μ μ μ μ± ³, É ÊÖ ³ ±Ê - Éμ ÒÌ ÖÉ, μ Ê ³ÒÌ μ± ÒÉμ μ³ μ Ì μ É ³². É ÉÒ Ô μ É É μ μ ² Ó μ μ Ê μ μ ²μÐ ± ²Ó Ê μ ± ² (. 10). ³ É μ Ö ³ Ò² ÊÎ Ò μ É Î ±. 9. Ì ³ Ô± ³ É Ê É μ ±μ μ Ò Ê ± Ô μ É É Ô± ² É μ Ê ±μ ²Ö ʲ μ ± Ê ² É ± Ô μ É É. μ Ê μ É Éμ μ ²μÐ ± : 1 Å ± ²Ó É Ö (1 ±³) Ò Éμ ; 2 Å ² ± ; 3 Å ÖÐ ± Ê É μ ±μ -2; 4 Å Ô μ- É É 250 ³ 3 ; 5 Å É μ ÉÊ É É; 6 Å Í É Ê ² Ö; 7 Å Ê μ μ ²μ±

18 130.. ˆ ³μ ÉÓ μé μ É ²Ó μ μ ±μôëë Í É μé Ö μ μ Ì μ É μé É μ μ Ê ² Ìμ É. Í É ± ²Ó μ μ μμé É É Ê É Î Õ μé Ö É ± ²Ó μ³ μ²μ ÉμÎ ± É ( ²Ò Éμ μ, 440Ä 700 ³). μ³ Ò ± Ê ± Ë ± μμé É É ÊÕÉ Ê³ ³Ò³ ³ Ö³. É ± ²Ó Ò ² ³ ɱ Ì μ± Ò ÕÉ ³ Éμ Î ±ÊÕ μ Ï μ ÉÓ ³ μ É.. 11 ³μ ÉÓ μé μ É ²Ó μ μ ±μôëë Í - É μé Ö μé Ê ² ³ Ê μ É Î ± ³ μ Ö³ ÉμÎ ± É ²Õ± ³ - É. Šμ²² ³ μ Ò ÊÎμ± É μé Éμ μ Ëμ ³ μ ² μ μ- Ì μ É ÖÉ μ ³ É μ³ 30 ² 50 ³ ( É ± ²Ó μ³ μ²μ - ). Õ± ³ É Ò² Ê É μ ² μ μ μ μ ³μ μ Ì μ ÉÓÕ Ò μé 1 ³. É Î ± Ö μ Ó ²Õ± ³ É μ² ² Ó ±Ê²Ö μ μ μ Ì μ É. ÔÉμ³ Ô± ³ É ³μ ² μ Ì ³ ³ μé μ μ ²Ö Ê É μ μ± Œ μ μ± É- Ò ³ Ö μ²õé μ μ ±μôëë Í É μé Ö Ö μ μ μ² Î- μ μ É μé μ± ² Î Ö μé 0,82 μ 0, Šμ É Ê±Í Ö Ê É μ ± -2. μ μ μ ÒÉ Ô± ²Ê É - Í Ê É μ ± -1 Ò²μ ÖÉμ Ï Ê ² Î ÉÓ Éμ ²Ê, μ- É É μ ³ o Ï Ö μ μ Ê É μ ± -2 μ - Õ μéμé ³. ² Î Î ² ³μ ± Éμ ³ ± É Í Ö Ëμ ³Ò ³ Ê²Ó μ ± μ³ ± ² μ μ²ö É μ ÉÓ ² - Î Ê Ô É Î ±μ μ μ μ, Ê ² Î ÉÓ ÉμÎ μ ÉÓ μ ² Ö ² Ö Ìμ ² Ö ÊÎ ÉÓ Ï μ±μ³ μ ÉμÖ μé μ É Î ± Ö Ì ³. Ô μ É É Ö Ê É μ ± -2 [50] μ Éμ É ³ ³ É μ μ Ë Î ±μ μ ± ² ³ É μ³ 1,5 ³ Ê μ³ ± - Ò 0,94 ³, Ëμ±Ê ±μéμ μ μ Ê É μ ² ³μ ± μ μ μ Hamamatsu R3886. ²Ö ²ÊÎÏ μ μ É É μ μ Ï - Ö ± ²μ³ Ê É μ ² Ë ³ ³ É μ³ 0,93 ³. μ² Ö μ É Î ±μ É ³Ò Ê É μ ± μ É ²Ö É 52 (. 12). Ò μéò 1 ±³

19 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Ì ³ μ É Î ±μ É ³Ò Ê É μ ± -2 ± Ò μ ³ É É μ ² ÉÓ ³ É μ³ μ±μ²μ 50 ³ μ μ Ì μ É ² ±É μ Ö ÉÊ. ²μ± Ô² ±É μ μ ÉÊ Ò, μ- ²μ Ò ± ²μ³ Ê É μ ± (. 13), É Ê É μë ²Ó Éμ ÒÌ ³ Ê²Ó μ ± μ³ ± ² É Î 12,8 ³±c ± É μ ÉÓÕ 12,5. ± - μ³ ± ² Ê É μ ² Ò ²μ μ-í Ë μ ÒÌ μ μ É ²Ö 40 ŒƒÍ ±μôëë Í É ³ Ê ² Ö Ê ² É ² Ä30 ³ Î ± ³ μ- μ³ ± μ³ Ê É μ ² ³ ÉÕ Ò ( ³³) ÉμÎ ± Ò μ±μ μ Ö Ö 11 ÒÌμ ³ ²Ö μ ±²ÕÎ Ö ± μ μ É ³. Š Ò ÉμÎ ± μ Éμ É ² ÉÒ Ê³ μ É ²Ö ² ÉÒ Ê ² Ö ²μ±μ³ Ê±É μ ± α ²Ö Í ³ Ê²Ó μ Ò μ±μ μ Ö Ö. ² μ ÊÐ É ²Ö É Ö Î É Ë I 2 C, μ μ²öõð Ê É ² - ÉÓ Ò μ±μ Ö μ μé Ä800 μ Ä1500 μ²êî ÉÓ Ëμ - ³ Í Õ μ Î ÖÌ Éμ± μ ÉμÎ μ ÉÓÕ 0,1 ³±, Ò μ±μ μ Ö Ö ÉμÎ μ ÉÓÕ 1, Ö Ö É Ö +15 É ³ ÉÊ Ò. ²Ö Ê ² Ö ³ 109 ÉμÎ ± ³ É Ö Ò² μé ² É ±μ³³êé Éμ, ±μéμ Ö μ μ²ö É μ ÖÉÓ μ Éμ μ ±μ³ ÓÕÉ ²Õ Ò³ - ÉμÎ ±μ³. μé ² ± μ μ ÉμÎ ± ÒÏ É 90 ³ É.

20 132.. ˆ Œμ É Ê É μ ± -2 ²Ó Ê μ ± ² Ö É ³ Ê É μ ± ³ É 112 Ìμ μ, Ì 109 μ μ ÒÌ 3 ÒÌ, ²Ö ³ μ μ Ò μé±ê ² μ É Ö É μé ± ³ Éμ μ ± ²μ. Ö ² É μ μ μé ÉÓ μ ÒÉ Ö, ±μéμ ÒÌ É Î 1 ³± ÉÒ ÕÉ ± ³ Éμ Ò Ìμ Ö- Ð Ì Ö Ö μ³. μ Î ± Ö ³μ ²Ó ³μ ± ³ ± μ Ì ³Ê μ ³³ Ê ³μ ²μ ± ² É É. É μ ± -2 μ Ð ² Éμ Éμ μ μ ± ² μ ±. ² - É ³ Ð Ò ³Ó ³μ Ê ²Ö ³ÒÌ Éμ μ μ FYL-5013VC1C c ² μ μ² Ò μ μ μ ² ²ÊÎ Ö 405Ä410 ³. Š Ò Ì ³μ μ ±²ÕÎ ÉÓ μ μ²ó Ò ³μ³ É ³ μ μ²ó μ Ö ±μ ÉÓÕ - Ò É ² ³. Éμ Ò ³ Ê²Ó Ò, μìμ Ö Î ³Ó Éμ μ μ ³ É μ³ 1 ³³, μ Ð ÕÉ ³μ ±Ê. Éμ μ Ò É±μ ± ² Ò μé É ÖÌ ± ² ³ ÕÉ ËËÊ μ Ò ±μ Í Ì ²Ö μ² μ³ μ ɱ Ì. Î Ö ² μ ² ÊÕÐ ³ μéò ² ÉÒ: ² ² ÉÒ É Í Ê É ±μ μé± ³ Ê²Ó ² É ²Ó μ ÉÓÕ 100 Ì Éμ μ Ì. ² ² Ê É Î 5 ³± μ ² μ²êî Ö É Ò É Ö ±μ Í ± ³μ μ μ ÒÉ Ö. ÉμÉ ³ Ê²Ó μ²ó Ê É Ö ²Ö ÉμÎ μ (1,2Ä1,4 ) Ì μ Í Ì ³ É ²Ó ÒÌ ± ²μ. É ³ Ê- ÉÖ Ð 6 ³± μ Ìμ É Ö ±²ÕÎ Éμ μ μ ÒÌ μî É ÖÌ (É ². 2), Ò ÕÐ Ö Ö μé ²Ó Ò ± ² μ μî Ò ±. ² É ²Ó μ ÉÓ

21 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 133 ² Í 2. μ ² μ É ²Ó μ ÉÓ ±²ÕÎ Ö Éμ μ μ. ² É ²Ó μ ÉÓ É ±É 375, x Å ±²ÕÎ Éμ μ, Ê É Ö ±² ɱ Å Ò±²ÕÎ Éμ- ±É ³ μ x x x 6 x x x x 5 x x x x x 4 x x x x x x 3 x x x x x x x 2 x x x x x x x x 1 x x x x x x x x ± μ ±μ³ Í 375. Ò ± ² μ μî μ μ ± μ μ²öõé ±μ É μ² μ ÉÓ ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ ± μ μ ² μ ÉÓ Ì Ì ±É - É ±. μí Ê ± ² μ ± μ μ μ μ Î ² Ò μ Ò, Ìμ ÖÐ Ê É μ ±Ê. Í μ Ò ³μ Ê²Ó GPS ²Ö μ ² Ö μ²μ Ö Ê É μ ± ÉμÎ μ ÉÓÕ 4Ä5 ³ ²μ³ ÉμÎ μ μ ³ PPS ²Ö Ö ± ± μ μ μ ÒÉ Ö ± ³ μ μ³ê ³ ÉμÎ μ ÉÓÕ 1 ³±. ² PPS Î ÉμÉμ 1 ƒí μ ÉÊ É ² ÉÊ É, μ ²Ö É Ö ³ μ ³ Ê PPS ²μ³ É μé μ ÒÉ ÉμÎ μ ÉÓÕ 100. ² ±É μ Ò ±μ³ Ï ÕÐ μ μ μ ÉÓÕ 0,5 ²Ö μ ² - Ö ³ÊÉ ²Ó μ μ Ê ² μ²μ Ö Ê É μ ±. ± ± ± μ²μ Ê É μ ± μ μ É ²Ó μ ²μ ±μ É Ë ± μ μ, μ ²Ö É Ö ² ³ É, Éμ Ëμ ³ Í Ö ÔÉμ μ ÉÎ ± μ μ²ö É μ É μ ÉÓ μ²μ Ê É μ ± μé μ É ²Ó μ ³² ÊÎ ÉÓ μé μ Õ Ìμ ±μ ³ Î - ± Ì ²ÊÎ. ˆ ±² μ³ É ²Ö μ ² Ö ±²μ Ê É μ ± μé μ É ²Ó μ μ- μ É ÉμÎ μ ÉÓÕ 0,25. ˆ ³ Ö μ μ ÖÉ Ö ÊÌ É ± ²Ó ÒÌ ( ±Ê²Ö ÒÌ Ê Ê Ê) ²μ ±μ ÉÖÌ. ɱ²μ Ö μ ± ÕÉ - ³ É μ μ Ê ± ±μ Ê Ê É μ ±. ÉÎ ± É ³ ÉÊ Ò μ± Ê ÕÐ Ò ÊÉ ÖÐ ± Ô² ±É μ - ±μ. ÉÎ ± μ μ²öõé μ Éμ μ³ê ±μ³ ÓÕÉ Ê μ ÉÓ μ É ³ ²Ó ÊÕ É ³ ÉÊ Ê ²μ±μ Ô² ±É μ ±, Ê ²ÖÖ É ³μ μì² Ö. ÉÎ ± ² Ö Ê É μ ± Ê μ μ μ Ì μ É. ² ³ Ö É Ö ÉμÎ μ ÉÓÕ μ 100 μ μé 750 μ Ò ÉÎ ±μ É ³ ÉÊ Ò ² Ö, ³μ É μ ÒÌ Ê É μ ± μ Ì μ É ²Õ Ö, μ μ²öõé ±μ É μ² μ ÉÓ ³ ²μÉ μ- É É³μ Ë Ò ³ μ³ ²μ (400Ä700 ³ μ Ì μ ÉÓÕ). ³, Ô± Í Ò²μ Ë ± μ μ ³ ²μÉ μ É É³μ Ë Ò

22 134.. ˆ. 3 % ( 30 / ³ 2 ) É Î 2 ÊÉ. ÔÉμ³ ³ Ò ³ Ö ÊÐ É - ÒÌ ³ É μ ². μé ÊÉ É ±μ É μ²ö ɳμ Ë Ò Ê ³ ÒÌ Ê É μ μ± Ë²Ê±ÉÊ Í Ö ²μÉ μ É É ±μ ² Î Ò ³μ É μ ÉÓ ± É ³ É Î ±μ μï ± μ ² Ö ²Ê Ò ³ ± ³Ê³ É Ö ± ± ɳμ Ë ³ Ê É μ ±μ -2. μ Î ²Ó μ ² - μ ²μ Ó μ ³ Ê É μ ±μ -2 Ï μ±μ³ Ô É Î ±μ³ μ ÒÌ Ò μé Ì (. 14, ). ±μ Ö μ É ÉμÎ μ ÉÓÕ Ë μ Ö Ô± ³ É Ï²μ Ó μ²ó μ ÉÓ μ- ² Ï Ò ³ Éμ ² μ ÒÌ Hamamatsu R3886. ± ± ± ³ ÕÉ É ³ ÓÏÊÕ ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ ³ ÓÏÊÕ ÎÊ É É ²Ó ÊÕ ²μÐ Ó ËμÉμ± Éμ, Î ³ Hamamatsu R3886, Éμ μμé μï ²/Ïʳ ʳ ÓÏ ²μ Ó ³ μ 2,5 μ Õ μ ³Ò³ μ± É ² ³. Éμ ²μ ± Ê ² Î Õ Ô É Î ±μ μ μ μ μ Ô. Š μ³ Éμ μ, - μ É ÉμÎ μ É É ±Ê ±Ê ² Ö Ï²μ Ó μé± - ÉÓ Ö μé μ²ó μ Ö Ô μ É É -55 μ Ñ ³μ³ 750 ³ 3, μ μ μ μ μ - ³ ÉÓ Ê É μ ±Ê Ò μéê μ 3 ±³. É Ë ±Éμ Ò É μ ± ² Ó ± Î É ±μ² Î É Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ÒÌ.. 14, μ± ² μ Ö Î ÉÓ μ Î ²Ó μ μ ² ) μ Î ²Ó Ò ² μ Ö ³ ±É ÒÌ Ô É - Î ± Ì μ Ì Ò μé Ì H; ) Ë ±É Î ± ² μ Ò ³ Ö

23 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 135 Œ Éμ ²Ö μ Ö É Éμ Ô μ É É Ê É μ ±μ -2 Ò²μ Ò μ μ 107 ±³ Š Ê μ ± ²Ó ±μ ² μ μ μ - ± ²Ó ±μ μ É Ì Î ±μ μ É Í μ ˆŸˆ ÉμÖ 1 ±³ μé - μ μ ². Ò μ Ñ ³ Ê É μ ± -2 Ò² μ μ ²Ó μ ± ² ³ É ²ÓÕ Ô± Í Ò² μé μé± Ê ±μ Ô μ É É ²Ó ÒÌ ±² ³ É Î ± Ì Ê ²μ ÖÌ ³μ É Ö μ ÊÏ- Ò³ ²Ê ³ ˆ ±ÊÉ ±μ μ ² É, μ ± μéμ μ μ μ É Ê É μ ± ³ μ ÉÊ Ò μ Î Ö. -2 Ò² μ ÖÉ μ³μðóõ Í ²Ó μ μé μ μ μéμ ² μ μ Ö μ μ Ô μ É É ( ± ²Ó ± Ö μ Ô μ É É) μ Ñ ³μ³ 250 ³ 3 Ò μéê μ±μ²μ 710 ³ Ê μ ³ μ ± ². É μ ± Ìμ ² Ó ÔÉμ Ò μé μ±μ²μ 3 Î 1,5 Î ³ É Í. ²Ó Ï ³ Ò μé μ²μ Ö É ±Éμ Ê μ ³ μ μ Ì μ É (400Ä900 ³) μ ²Ö² Ó μμé É É É μ Ò³ Ê ²μ Ö³. μ Ö Ëμ ³ Í Ö μ μ ÒÌ ³ ÖÌ É ². 3. μ²óïμ μ Õ ³ Ò³ Ô± ³ É ³ ±μ² Î É μ μ Ò- É μ Ê ²μ ² μ Ò μ± ³ Ô É Î ± ³ μ μ μ³ ²Õ Ö μé μ μ Î ±μ ±μ μ É. ²Ö Ê ² Î Ö ÔËË ±É μ É É Í É Î ÖÉ μ ² ÊÕÐ Ì ² É Ê É μ ± ³μ Ë Í μ ² Ó μö É Ò μ±μ μ²óé ÒÌ ÉμÎ ±μ É μ ÉÓ μ Ò- É Ö μé Ê ²μ Ó μ ÊÐ É ² μ ³Ó μ Ñ ³μ Ê É μ ± -2. μ ³Ö Ï É μ Ñ ³μ μ μ ² Ó ³ Ö Î ±μ ±μ μ É. Ò² μ É μ ² Ò Ì ±É É ± ²Ö 36 μ ÒÉ ² μ Ö Õ É ÊÕÐ Ì ± ³ Éμ μ Ê ²μ Ó μ- ÉÓ μ μ É Í Ê ² Î ÉÓ ÔËË ±É μ ÉÓ ³ μ 6. Š μ μí Ë μ ± μ ÒÌ ²μ Ò² ʳ ÓÏ μ 12,5, ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ Ê ² É ² Ìμ Ì ³ É ²Ó ÒÌ ± ²μ Ê - ² Î 3. ± ³ μ μ³, ÔËË ±É μ ÉÓ É Í μ μ ² Ð ³ μ 1,5. Œ ± ³ ²Ó Ö ÔËË ±É μ ÉÓ, 11 ÒÏ ÕÐ Ö ² Í 3. РʲÓÉ É μ ÒÌ Ô± Í Ê É μ ±μ -2 Ð μ μ Šμ² Î É μ ƒμ ³Ö, ²μ μ ÒÉ Î:³ É μé ³μ ± :30 Å :00 Å : : : : Ä : Å

24 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ ƒ Éμ ³³ μé μ É ²Ó μ μ Ï- μ É μ ² Ö Ö μ± ³ - Í Ö ² ³ ƒ Ê σ =0,06 Ò³ μ Í ²²μ Ë.. 16 É ² Éμ ³³ μé μ - É ²Ó μ μ Ï μ É μ ² Ö μé ±Ï μ Ö μ²μ - ÉμÎ μ μ μ É μ ² Ö - Ö μ Ò³ μ Í ²²μ Ë. μ, ÎÉμ Ò μ±μ Î ÉμÉ μí Ë μ ± ÉμÎ μ ÉÓ μ - É μ ² Ö Ö ÉÊ μ Ê É μ ± μ É ²Ö É 6 % ²Ö ³ ± ³ ²Ó μ ±μ μé± Ì ³ Ê²Ó μ. μ²óïμ Î μ Ï μ É μ²êî É Ö ² μ Ö ±μ³ê - ³ o³ê Ï Õ É μ Õ ² μ Í μ Ò³ Ê ² É ²Ö³ Ìμ Ì ³ É ²Ó ÒÌ ± ²μ. ÔÉμ³ ± É Ö Ëμ ³ ³ ʲÓ, μ Î Ö μì Ö É Ö, É.. ±μ μé± ²Ò ÔËË ±É μ É ÊÕÉ Ö. ² ÊÖ , ³μ μ ² ÉÓ Ò μ, ÎÉμ ÌÊ μ μ É ² ÕÉ Ö ³ Ê²Ó Ò ³ ÓÏ ³ ² ÉÊ μ. ²Ö ³ Ê²Ó μ μ²óïμ ³ ² ÉÊ Ò ÉμÎ μ ÉÓ μ É μ ² Ö μé ±Ï μ Ö μ É ²Ö É 3Ä4 %. ³ ÖÌ É Î Ò ³ Ê²Ó ³ É ² - É ²Ó μ ÉÓ μ 100Ä150 Î É μ³ É μ²ö Ö μé ²Ó μ μ, ÎÉμ μ É ± ʳ ÓÏ Õ μï μ± μí Ë μ ± É ± Ì ³ Ê²Ó μ μ 1Ä2 % Î É ² μ É. ²Ö ʳ ÓÏ Ö ² Ö Ö Ò μ±μ μ Ê μ Ö Ëμ μ μ ɱ μ ³ ±μôëë Í ÉÒ Ê ² Ö Ò² μ Ò ÊÉ ³ μ ±²ÕÎ Ö μ ² Ì μ μ ± μ Ê. Éμ - ²μ ± μö ² Õ ² μ É Ì ±É É ± ÎÊ É É ²Ó μ É. Šμ É μ²ó ² μ ÉÓÕ Ò μ² Ö É Ö μ μ ÒÌ É ³Ò Éμ μ μ ± ² μ ±, ±μéμ Ö μ μ ±μ²ó±ê ± ² μ μî μ³ ± ³ ÕÉ Ö ± ± μ μî Ò Òϱ Éμ μ μ, É ± ² Î Ò ±μ³ Í μ μ ³ ÒÌ ±²ÕÎ ( ³. É ². 2), ³μ μ ÉÓ Ê³³Ê É - μ É μ μî ÒÌ ²μ É μ ÉÓÕ μ μ ³ ÒÌ ±²ÕÎ. ² μ³ μé±² ± μ É Ö É μ ³ μ É μ- É μ μ ³ μ μ ±²ÕÎ Ö μ μ ʳ³Ò É μ É μé μé ²Ó- ÒÌ μ μ.. 17, Ò Ê²ÓÉ ÉÒ ³ ² μ É ²Ö μ μ μ Hamamatsu R3886. μ Õ Hamamatsu R3886 ³ É ÌÊ ÏÊÕ Ì ±É É ±Ê - ±μ É Ê±Í μ μ - É ³Ò μ Ìμ ³μ É μ Ö μ²óï μ Î ² μ μ ²Ö μ Ö ±μôëë Í É Ê ² Ö μ Ê μ Ö Œ Ì ³Ò μ ± μ Ö ² μ É μí Ê Ò ±μ ±Í Ìμ μïμ μ Ò ² É - ÉÊ [81]. μ ² Ö μ Ìμ ³ÒÌ μ μ± (. 17, ) μ É É Ö ² ± Ö ± ² μ ³μ ÉÓ ³ Ê ±μ² Î É μ³ ËμÉμ μ ËμÉμ± Éμ

25 136.. ˆ. μ Î ²Ó ÊÕ, Ò² μ É ÊÉ 2013., ±μ Ò²μ Ê É μ ² μ μ μ ³ ³ É μ ± ²μ ²ÊÎÏ μé ÕÐ μ μ μ ÉÓÕ Í ± ÉμÎ μ É É Í ± ² μ ± É ±Éμ. μ Ò²μ μ± μ, ÎÉμ ³ Éμ ± É Í μé μ μ μ μ²ö É μ É ÎÓ Ò μ±μ ÉμÎ μ É ³. μõ μî Ó Ô² ±É μ Ö - ÉÊ ËμÉμʳ μ É ² É ±Éμ μ² Ò μ Î ÉÓ μ μ É ³ÊÕ ² ²ÊÎÏÊÕ ÉμÎ μ ÉÓ É Í μí Ë μ ± Éμ ÒÌ ³ Ê²Ó μ, Ìμ ÖÐ Ì ËμÉμ± Éμ Ò. Í ²ÓÕ μ ² Ö ÉμÎ μ É ³ É ²Ó μ - ÉÊ Ò Ò² μ Ö ² μ Éμ ÒÌ É Éμ ÒÌ ³ Î É ± μí Ë μ ± ²μ. ²Ö μ ± ÉμÎ μ É μí Ë μ ± ² ÒÖ ² Ö ±, μ ³ÒÌ ² Ò³ ³- ±μ ÉÖ³ μ Í μ Ò³ Ê ² É ²Ö³, Ò²μ μ μ ³- Ê²Ó μ, μí Ë μ ÒÌ ³ É ²Ó μ ² Éμ Ê É μ ± ± É μ ÉÓÕ 12,5, É ³ ɱ ³, ÖÉÒ³ μ Í ²²μ Ëμ³ LeCroy WaveJet 322 [80] ± É μ ÉÓÕ 0,5. ˆ ³ Ö Ò² μ μ Ò ² ÊÕ- Ð ³ μ μ³., Hamamatsu R3886, ÖÉÒ ± ± μ μ Ò, μé μ μ²μ ÒÌ Éμ μ μ ³ É ÕÉ μ μ É ²Ó μ μ²μ Ò Ô± μ Ò ²μ± Í É ²²ÖÉμ. μìμ ÖÐ Î ²μ± Î É ÍÒ ÕÉ ±μ μé±, ² É ²Ó μ ÉÓÕ ³ μ 5, É Ò Òϱ, É - Ê ³Ò μ μ ³. ² ± μ μ É ²Ö É Ö μ É Ö ± ² ³ É ²Ó μ ² ÉÒ Ê É μ ± ± ² μ Í ²²μ Ë. ÕÉ Ö ² Î Ò μé ±Ï Ì Ö μ, μí Ò μ ʳ ɱ ³.. 15 ³μ ÉÓ ³ Ê Î Ö³ Ö, μ É μ- ² Ò³ μ Ò³ ³ É ²Ó μ μ ± ² Ê É μ ± -2 μ ³ Ö μ μ μ ² -84-3, μ É μ ² ÒÌ μ Ò³ ³ É ²Ó μ μ ± ² Ê É μ ± -2 μ Ò³ μ Í ²²μ Ë LeCroy WaveJet 322

26 138.. ˆ ˆ ³ Ò Ì ±É É ± ² μ É ²Ö 109 ³μ ± ËμÉμ - ³ ± μ μí Ê Ò Ö μ μ± ( ) μ ² ( ). μî± ³ μ± Ò -84-3, ± É ± ³ Å Hamamatsu R3886 ³ ² ÉÊ μ μ. Ö ÒÏ μí Ê μ μ É Ö ³μ ²Ö ± μ μ ³ μ μ ÒÌ ± ² μ μî ÒÌ ± μ É μ É ²Ó Ö ± ² μ ±. μ Î ²Ó μ³ μé μ ²Ö Ì μ Ö² Ó ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ É ²Ó μ ÉÓ μéò É ³ μé ɱ, Ô± ² É μ Ëμ Ê μ μ, μ Î ÕÐ ³Ê Éμ± μ Ê μ 5Ä10 ³±. ± Î É ÔÉ ²μ μ μ Ò² Ò Hamamatsu R3886, ÎÓ Ì ±É É ± ² μ ÖÉ μé ɱ. ˆ ÊÎ ² Ó μé- ±² ± ± μ μ Ö³μÊ μ²ó Ò Éμ μ ³ ʲÓ, μ μ ²μ Ó - μé±² ± ³ ÔÉ ²μ μ μ.. 18 Ò ³ Ò ³ ʲÓ- μ ²Ö μ μ μ μé ÊÉ É ² Πɱ. μ, ÎÉμ ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ Hamamatsu R3886 ±É Î ± ³ Ö É Ö, Éμ ± ± ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ É±μ Ê ² Î É Ö ³ μ 1,3. ² Î Éμ μ μ Ëμ μ ³Ö Ô± ³ É Ë²Ê±ÉÊ Ê É - - ³ Ö μ μ ÒÌ Ê ²μ, μôéμ³ê μ Ìμ ³μ μ ÉμÖ μ ±μ É μ² μ ÉÓ ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ Ì É ±Éμ. ²Ö μ Ö μ² É ÒÌ ± ² μ μ± ÔÉ ²μ Ò Hamamatsu μ³ Ð Í É ³μ ± ËμÉμʳ μ É ². Š ² μ ± μé μ É ²Ó μ ÔÉ ²μ μ μ Ò μ² Ö É Ö μ μ ÒÌ É ³Ò Éμ μ μ ± ² μ ±, μ μ ³± μ- ² É Í μ ÒÉ Ö μé É ± Ò É Ê É Éμ μ - ÊÕ ÒÏ±Ê μé ± ² μ μî ÒÌ Éμ μ μ É Ò³ ² ³ É μ É. ÉμÉ ³ Ê²Ó μ ³ Ê É Ö É μ ÉÓ ³ Ê²Ó É - ²Ó μ³ ÔÉ ²μ μ³ Hamamatsu, ³ ² ÉÊ μ ³ μ μ μ ³ Ê²Ó É Éμ²Ó±μ μé Í ÎÊ É É ²Ó μ É ³μ μ.

27 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ ³ ² ÉÊ Ò ³ Ê²Ó μ, ÖÉÒÌ ( Ö μ Í ²²μ ³³ ) Hamamatsu R3886 (Î Ö μ Í ²²μ ³³ ): a) É ³ μé ; ) ² Πɱ ( ²Ò μîé μ ÕÉ) ²Ö μ ² Ö μé μ É ²Ó ÒÌ ±μôëë Í Éμ ÎÊ É É ²Ó μ É μ Ò³ ± ² μ μî μ μ ± μ μ É Ö μí Ê Ò ² Ö ³ ² ÉÊ Ò Sj i ² ± μ³ ±²ÕÎ Éμ μ μ, i Å μ³, j Å μ³ Éμ μ. μ ² ³Ó ±²ÕÎ μ μ μ ² μ É ². 2 Å ÔÉμ ±²ÕÎ Ö μ μî ÒÌ μ μ. ± μ³ ÔÉ Ì ³ Ê²Ó μ μ ²Ö É Ö É μ ÉÓ Sj 1 ÔÉ ²μ μ³ μ³. ÊÎ Éμ³ μ³ É μé μ É ²Ó μ μ μ²μ Ö μ μ, Ê ²μ- μ μ ² Ö ²ÊÎ Ö μ μ, ±μôëë Í É μé Ö μé É ±² μ ³μ É μé Ê ² Ö ËμÉμ μ Ò² Î É Ò μé±² ± A i j ± μ μ ³μ ± μ³ μ³ i ³ Ê²Ó μé Éμ μ μ³ - μ³ j. Î É Ö ³ Ò É μ É ³ Ê²Ó μ Sj 1 μé ± μ μ μ μ³ É Ò³ É μ ÉÖ³ ÒÏ ±, ÊÎ Éμ³ μé±² ±μ A i j Î ÉÒ ³ É μ É Î ± ² ± μ³ : Tj i = Ai j S1 j. ² ²Ö ± μ μ μ μ É Ö ÒÎ ² ² μé Òϱ ±μ²ó± Ì μ μ ÒÎ ² μ² μ μ μ ³μ μ ² μé ʳ³Ò Ì ÒÏ ± ÔÉ Ì μ μ. É ³ ÒÎ ²ÖÕÉ Ö ±μôëë Í ÉÒ ± ² μ ± K i ± ± μé μï μ² μ μ μ ³μ μ ² ± ³ μ³ê. ± ³ μ μ³, ÎÊ É É ²Ó μ É Ì μ ÖÉ Ö ± ÎÊ É É ²Ó- μ É Hamamatsu R3886, ÎÓ Ì ±É É ± ² μ ÖÉ μé ³ ɱ, μé² Î μé ³ É ²Ó ÒÌ ( ³.. 18). Ö μí Ê μ μ É Ö ²Ö ± μ μ μ ÒÉ Ö μ²õé Ö ± ² μ ± μ± μ, ÎÉμ μé μ É ²Ó Ö ± - ² μ ± Ì ³μ ± μ É Ö ± ÎÊ É É ²Ó μ É Hamamatsu R3886. μôéμ³ê ²Ö μ²êî Ö μ²õé μ ± ² μ ± μ É ÉμÎ μ ² μ Éμ ÒÌ Ê ²μ ÖÌ μ ² ÉÓ ³ É Ò μ²õé ÊÕ ÎÊ É É ²Ó- μ ÉÓ μ μ. ± Î É ÔÉ ²μ μ μ ÉμÎ ± É Ò² μ²ó μ ³μ Ê²Ó Hamamatsu L ³μÐ μ ÉÓÕ Éμ μ μ μéμ± 1,002 É 2, Ëμ-

28 140.. ˆ. Éμ μ ±Ê Ê. Ò ÉμÎ ± ³ É μ ² ÉÓ ËËÊ μ μ ²ÊÎ Ö ³ É μ³ 7 ³³, ³ ± ³Ê³μ³ ²ÊÎ Ö 430 ³ Ï μ ² Ö 65 ³ μ²μ ³ ² ÉÊ Ò É ²Ó μ ÉÓÕ ²ÊÎ Ö ±2 %. μ É Ö ÎÊ É É ²Ó μ ÉÓ ±μôëë Í É Ê ² Ö ÊÐ É ÊÕÐ ³ É ±²ÕÎ Ö Hamamatsu R3886 ³μ ±Ê μ μ²öõé μ É - μ²õé ÊÕ ± ² μ ±Ê μ³μðóõ ³ ÕÐ μ Ö ÉμÎ ± É. Ò² μ - ± ² μ ± μ³ ÊÉμÎ μ μ Hamamatsu R , ±μéμ Ò ³ É ± Éμ ÊÕ ÔËË ±É μ ÉÓ ËμÉμ± Éμ 35 % ±μôëë Í É Ê ² Ö μ - μ É ³Ò μ R1924A-100 Ò² μ²μ ±μ É ±É ÉμÎ ±μ³ É ³ ³ ± ³ ²Ó Ò³ ±μôëë Í Éμ³ Ê - ² Ö, É.. ³ Î É ËμÉμÔ² ±É μ μ. c. 19 Ë ³ É É± μ²êî μ μ ². μ μïμ Ò ²ÖÕÉ Ö ³ Ê²Ó Ò μé Î ÒÌ ËμÉμÔ² ±É μ μ Ëμ ±μ μ Ïʳ. ±É Î Ö μ ³ Ê²Ó Ì μé ËμÉμÔ² ±É μ μ μ±. 20. μ μïμ ± μé Î ÒÌ ËμÉμÔ² ±É μ μ. ³ μ ËμÉμÔ² ±- É μ μ μ É Ö 0,5 Š². ˆ ÔÉμ μ ² Ö ² Ê É, ÎÉμ ʳ³ μ ±μ² Î É μ ËμÉμÔ² ±É μ μ 4 ³ μ É ²Ö É (3197 ± 67) Ë.Ô. É Õ ² Ê É, ÎÉμ μ ³ÒÌ Ê± μ ³Ö (8480±150) ËμÉμ Ì μé ÉμÎ ± É ± Éμ Ö ÔËË ±É μ ÉÓ Hamamtsu R1924A-100 μ É ²Ö É (37,7 ± 1,1)%. ²Ö Ö ± ÎÊ É É ²Ó μ É R3886 ± ³ μ ÎÊ É É ²Ó μ É R1924A-100 Ò² μ ² ÊÕÐ Ö μí Ê. Ò² - ³ Ð Ò Ö μ³ Ê Ê μ³ ÉμÖ 40 ³ μé ÉμÎ ± É. 19. ³ É μ Í ²²μ ³³Ò ³- Ê²Ó μ Ö μ Hamamatsu R1924A-100, μ Ð μ μ ± ² μ μî- Ò³ ÉμÎ ±μ³ Hamamatsu L ² ² Î Ò Ö, μ ³μ μ μ μé μ μ μ ËμÉμ- Ô² ±É μ. ²μÏ μ ± μ μ± μ± ³ Í Ö ² Ö ËÊ ±Í ƒ Ê

29 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 141 FYL-5013 VC1C ( ³ ). Œ Éμ Ò É ²Ó Ò ² μ - Ð μ ÉÓ μ μ Ì. ËμÉμ± Éμ Ò μ μ Ì Ò² Ê É μ - ² Ò Ë ³Ò ³ É μ³ 6 ³³ ²Ö Ò Ö Éμ ÒÌ μéμ±μ. R1924A-100 Ìμ ² Ö Éμ³ ³, ÎÉμ ³ - ÉμÎ ±μ³ É Hamamatsu L R3886 Ò ³ ³ ±- ³ ²Ó μ μ Ê ² Ö. ˆ ³ Ò ²Ò μ μ Ì μé μ Ì É Ì Éμ ÒÌ ³ Ê²Ó μ ÉμÎ ± É. ± ²μ Ó, ÎÉμ 30 ³± μ R1924A-100 É ± Ö 87,43 Š², μ R3886 Å 6,10 Š². μ μ É É ± Ì ³. ËμÉμÔ² ±É μ R1924A-100 ³ μ- μ É ² μ 0,499 Š², ² μ É ²Ó μ, ÊÎ Éμ³ μ ± Éμ μ ÔËË ±É μ É Éμ μ μéμ± R1924A-100 μ É ² (465 ± 14) 10 3 Ëμ- Éμ μ. Î É Ö Éμ Ò μéμ± μ μ Ì ËμÉμʳ μ É ²ÖÌ μ ±μ Ò³, μ ² ², ÎÉμ Î ÎÊ É É ²Ó μ É R3886 μ É ²Ö É (75,9 ± 2,3) ËμÉμ / Š² ³ ³ ± ³ ²Ó μ μ Ê ² Ö. ³ ÖÌ ±μôëë Í É Ê ² Ö R3886 μ± ² Ö ±μ²ó±μ ³ ÓÏ, Î ³ ± ² μ μî μ³ ³. μôéμ³ê Ò²μ μ- μ μ ² ÎÊ É É ²Ó μ É ²Ö ²Ó ÒÌ Ô± Í μ ÒÌ Ê ²μ- ÊÎ Éμ³ Ëμ μ μ ɱ. ±, ²Ö Ê ²μ ³ μ- ²ÊÎ ÖÖ μí ± ÎÊ É É ²Ó μ É R3886 6,5 ËμÉμ μ - ÍÊ ±μ. μî μ ÉÓ μ²õé μ ± ² μ ± R3886 ÌÊ 3 % μ±μ²μ 5 % ²Ö ²Õ μ μ ³μ ± ÊÎ Éμ³ μ Ï μ É μé μ É ²Ó μ ± ² μ ±. 5. Œ ˆ ˆ ˆ ˆ Š ± Ê μ³ ²μ Ó ÒÏ (. 3), μ μ Ò³ Í ²Ö³ μ μé± - ÒÌ Ô± ³ É Ö ²ÖÕÉ Ö: 1) ±μ É Ê±Í Ö ±É Ì Ö Š É ²Ó Ò³ ² μ ³ É ³ É Î ± Ì ³ Éμ Î ± Ì μ Ï μ É ÔÉμ μ ±É : a) Î É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ É Í ², ) μí ± Ô Î ÒÌ Î É Í ², É μ ÒÌ Ô± ³ É ; 2) ² Ê Ö Š : a) μí ± μ± É ²Ö ±²μ ²Ö É μ ÒÌ, ) ÊÎ É ³μ É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μé ³ Ò Ö. ± Î É ² Î Ò, ÎÊ É É ²Ó μ ± μ É Ê Š, ÉμÖÐ μé Ò μ± É ²Ó ±²μ η, Ò μé μï Õ ±μ² Î É Î ±μ ± Ì ËμÉμ μ ± Ê Í É μ³, μ ÕÐ ³ μ ÓÕ ² Ö, ± Éμ ² Î ±μéμ μ³ ±μ²óí.

30 142.. ˆ Œμ ²Ó μé±² ± É ±Éμ. ² μ ɳ ³μ ² μ Ö μé±² ± É ±- Éμ μ Éμ É É Ì μ ² μ É ²Ó ÒÌ μí Ê : 1) Î É μ É É μ- ³ μ É Ê±ÉÊ Ò ²Ö Ò μ ± ² ; 2) ³μ ² μ μé±² ± μ É Î ±μ É ³Ò ; 3) ÊÎ É μé±² ± Ô² ±É μ ± Œμ ²Ó μ É É μ- ³ μ É Ê±ÉÊ Ò. ²Ö Î É μ É É μ- ³ μ É Ê±ÉÊ Ò Î ±μ ±μ μ É μ²ó μ ² Ö ± É CORSIKA [82] Ê³Ö É ³ ³μ ² Ö μ- Ö μ μ ³μ É Ö μ ² É Ò μ± Ì Ô : QGSJET-I-01 [83Ä85] QGSJET-II-03 [86, 87] ( ²Ó Ï ³ QGSJET-I QGSJET-II); ± Ì Ô ÖÌ ³ Ö² Ó ³μ ²Ó Gheisha-2002d [88]. μ Ó μ Ì μ É - ²Õ Ö (μ μ ± ²) μ É ²Ö É H obs = 455 ³ Ê μ ³ ³μ Ö. ³μ ² μ ÊÎ ÉÒ ² Ó ±É ²Ó Ö ³μ ÉÓ ± Éμ μ ÔËË ±É - μ É -84-3, μ²ó Ê ³ÒÌ Ô± ³ É. Î ÒÌ Î É Í E 0 μ É ²Ö² 1, 3, 5, 10, Ô, Î É μ μ ² Ö ²Ö Î - ÉÒ Ì É μ Î ÒÌ Ö : μéμ μ, Ö ² Ö, μé ², É Ì μ μ É ÒÌ Ê ²μ : 0Ä20, 20Ä40 40Ä60. ± μ³ ÔÉ Ì É - ²μ ² ² Ìμ ² μé μ μ. ² μ ³ÊÉ ²Ó μ³ê Ê ²Ê μ Ì ²ÊÎ ÖÌ μ³ μ. ʲÓÉ Éμ³ ³μ ² μ Ö ²Ö μ μ μ ² Ö Ö ²Ö² Ö É Ì³ Ò ³ Î ² Î ±μ ± Ì ËμÉμ μ, Ìμ ÖÐ Ì μ Ì μ ÉÓ ²Õ Ö, μ- ÉμÖ Ï μ É É ÒÌ μ ³ μ³ 2,5 2,5 ³± Ò 102 ³ ÒÌ μ μ 5. ³Ö ± μ Éμα μ Ì μ É μé- Î ÉÒ ²μ Ó μé ³μ³ É Ìμ ²μ ±μ μ Ë μ É, Ö μ μ ² ÊÕÐ Î É Í. ÊÉ ³ μ² μ μ É É É Î ±μ μ ³μ ² μ Ö Ò² μ²êî Ò μ ± μ É É μ- ³ ÒÌ ² ²Ö ³ μ 2000 ² - ² Î Ò³ ³ É ³. Éμ μ μ² ²μ μ Î ÉÓ μ² μ² Ò ÊÎ É Ë²Ê±ÉÊ Í É Ö, ± Ò Î ² μ Ö Ö - μ μ μ É Š Ì Ò μ± Ì Ô Œμ ² μ μé±² ± μ É Î ±μ É ³Ò. ² ÊÕÐ ÔÉ Î É μé±² ± É ±Éμ Å ÊÎ É μ³ É Î ± Ì μ É Î ± Ì ÔË- Ë ±Éμ, μ ³ÒÌ É ±Éμ μ³ -2, ± ÕÐ Ì ²Õ ³Ò ². Ìμ Ò³ Ò³ ²Ö Î É ²Ê É Éμ ³³Ò, μ²êî Ò Ò ÊÐ ³ Ï. ²Ö ² Ô± ³ É ²Ó ÒÌ ÒÌ 2010Ä2011. Ò² μé ±μ²ó±μ Ê μð Ò É ³μ ² μé±² ± [52, 89]. ÔÉμ³ É ÊÎ ÉÒ ²μ Ó μé Î É ËμÉμ μ É ±²μ³, É ± μ²ö - Í μ Ò ÔËË ±ÉÒ. ²Ö ³μ ² μ Ö μé±² ± μ É Î ±μ É ³Ò Ò² μ²ó μ ³ Éμ, μ μ Ò μ ² μ²óïμ μ ±μ² Î É ²Ê- Î ² Î Ò³ Î ²Ó Ò³ ³ É ³ [90]. ±μéμ Ò μ μ μ É

31 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 143 μí Ê Ò Ò [89]. μ Ï É μ Ò É ³μ ² μé±² ± É ±Éμ, μé Ò ²Ö ² ÒÌ 2012Ä2013. [55, 91], Ò² ² μ É É μ Geant4 [92]. ±É Ò Ì Ö Š 2010Ä Ä2013., μ É μ ² ±μéμ ÒÌ μ²ó μ ² Ó - ² Î Ò ÉÒ ³μ ², Ìμ μïμ μ ² ÊÕÉ Ö ³ Ê μ μ. ʲÓÉ Éμ³ Î É ²Ö μ μ μ ² Ö Ö ²Ö É Ö ³ ËμÉμÔ² ±É μ μ, ± μ³ê ±μéμ ÒÌ μ³ ËμÉμ± Éμ, ±μéμ μ³ μ Ê É Ö Ò ËμÉμÔ² ±É μ, É ± ³Ö μ μö ² Ö. ÔÉμ³ ÊÎ ÉÒ É Ö ± Ìμ ËμÉμ μ τ, μ Ê ²μ ² Ö μ μ² É ²Ó Ò³ ÉμÖ ³, μìμ ³Ò³ ËμÉμ ³ μé μ μ Ì μ É μ É ±Éμ : τ = (x cos (φ 0 )sin(θ 0 )+ysin (φ 0 )sin(θ 0 )+ ) H 2 + x 2 + y 2 /c, (2) (x, y) Å ±μμ ÉÒ Éμα μ Ì μ É ²Õ Ö, ±μéμ μ Ò- Ìμ É ËμÉμ ; H Å Ò μé μ²μ Ö É ±Éμ μ Ì μ ÉÓÕ ²Õ- Ö; (θ 0,φ 0 ) Å Ê ²Ò ² Ö Î μ μ Ö. Š Ò 109 É ±Éμ -2 μ ³ É É ±μéμ ÊÕ ²μÐ Ó, ÎÉμ μ É ± μ μ²- É ²Ó μ³ê μ Õ Ò ÊÐ ³ Ï μ³ Î É ÊÏ Õ ³ ʲÓ. ²Ö ² μ²ó μ ³ 10 3 ³μ ²Ó ÒÌ ² Ô Ö³ - Î ÒÌ Ö 10 16, Ô ³± Ì ³μ ² QGSJET-I, μ μ μ ÉμÖÐ μé, Ò²μ Î É μ μ±μ²μ μé±² ±μ É ±Éμ. ÔÉμ³ ³μ ² μ μ μ ²μ Ó ²Ö ±μ²ó± Ì Ò μé μ²μ Ö É ±- Éμ μ Ì μ ÉÓÕ ²Õ Ö μé 400 μ 900 ³, ± Ò ³μ ²Ó Ò ² Ó μ²ó μ ² Ö 100 ² Î Ò³ ²ÊÎ Ò³ μ²μ Ö³ μ, ² Ò³ μ³ μ ÊÉ ± É μ Éμ μ μ 1,5H. μ ±μ²ó±ê ³ É μ²ö Ö μ μ Í μ ² Ò μé H, É ±μ Ò μ μ²ö - ² Ö μ μ μ² ² ³μ ² μ ÉÓ Éμ²Ó±μ ² μ ÓÕ ÊÉ μ²ö Ö Ê É μ ±, μ Ï ² Œμ ² μ μé±² ± Ô² ±É μ ±. μ ² ³ ÔÉ Î É μé±² ± É ±Éμ Ò²μ ÊÎÉ μ ² Ö ³ μ Ì ±É É ± ÔËË ±Éμ μí Ë μ ± É Ê ³Ò ². Š ± Ê Ê μ³ ²μ Ó (. 4), ²Ö μ μ ²Õ Ö 2010Ä2011. ±μ² Î É μ ËμÉμÔ² ±É μ μ μ μ Í ±μ Ò²μ É μ²óï, Î ³ ²ÊÎ 2012Ä2013.; μí - Ë μ ± 2010Ä2011. μ Ìμ ² Î ± Ò 25, 2012Ä2013. Å Î ± Ò 12,5. ±μ ÖÉ Ö ³ Éμ ± Î É μé±² ± É ±Éμ μ μ² ² μ²ó μ ÉÓ μ μ Ì ²ÊÎ ÖÌ μ É ³ Ò ËμÉμÔ² ±É μ- μ, μ²êî Ò Ò ÊÐ ³ Ï Î É. ²Ö μí ± Ô Î ÒÌ Ö ³± Ì ÉμÖÐ μéò μ²ó- μ ² Ó ³μ ²Ó Ò ( ³.. 5.5). μ Éμ ³ ÒÌ Ê²ÓÉ Éμ ³μ ² - μ Ö É ²μ Ö μ, ÎÉμ Ô ÖÌ μ Ö ± Ô Ë²Ê±ÉÊ Í μé±² ± É ±Éμ ²Ö ÉμÖ μé μ ² Ö μ² 100 ³ Ó³ Î É ²Ó Ò. ³ Éμ μé ²Ó ÒÌ Ò²μ Ï μ μí Ê μí ± Ô μ²ó μ-

32 144.. ˆ. ÉÓ, ± Ö ±μéμ ÒÌ μ²êî μ²ó μ ³ 100 ³μ ²Ó ÒÌ μé±² ±μ, Î É ÒÌ ²Ö μ μ μ Éμ μ ³μ ²Ó μ μ ² Ö. μí Ê Ö μ μ ² Ó ±μ³ Í Ö μ³ É Î ± Ì μ É Î ± Ì ÔËË ±Éμ, ± ÕÐ Ì Î Ö ² μ Õ μ Î Ö³ ²μÉ- μ É ÊÉ μ² Ö É ±Éμ.. 21 μ± ³ μ²êî μ ³μ ²Ó μ (± Ê ±, Î Ö Ë. Ô., Ê μ μé ± ³ ÉμÖ Ö 5 ³) ³ É Ìμ Ò³ ³μ ²Ó Ò³ ² ³, μ ʳ³ μ Ò³ μ ³ (± Ö). ²Ö Ê μ É. 21. ³ μ É μ ³μ ²Ó μ ²Ö μéμ Ô 10 Ô Ò- μéò ²Õ Ö 400 ³ (± Ê ± ), É ± Ìμ Ö (± Ö) É ² Ö μ²ê²μ ˳ Î - ±μ³ ³ ÏÉ ± μ- ² ² Î 0,01 Ë. Ô. Š - Ö Ìμ μ, μ²êî μ ÊÎ É μ³ É Î ± Ì μ É Î - ± Ì ÔËË ±Éμ, μ ³ μ μ μ Ö μ Î Ö³ ³μ ²Ó μ μ ² É Éμ- Ö μé μ ² Ö μ±μ²μ 50 ³. ²Ê±ÉÊ Í - ² ± ÉμÖ ÖÌ μ² 100 ³. Š ± ² μ ²μ μ ÉÓ, Ìμ Ö ÖÖ Ìμ μïμ μ ÕÉ μ ÉμÖ 30Ä130 ³. ÉμÖ ÖÌ 30 ³ - É μ ÉÓ ³ ÓÏ, Î ³ Ìμ μ, ʲÓÉ É ² Î- ÒÌ μ³ É Î ± Ì μ É Î ± Ì ÔËË ±Éμ : Ê Ö μ μéö Ò³ μ²ö³ Ö É Ö Ë Î ±μ Í ± ². É ²Ó μ μ²óï Ì ÉμÖ ÖÌ ( μ² 130 ³) ʳ ÓÏ Î μ ÑÖ Ö É Ö ÔËË ±Éμ³ μí Ë μ ± ² Ô² ±É μ ±μ É ±Éμ : Î - Ö ³ ÓÏ 0,5 ÍÒ ±μ ± μ³ ³ μ³ ³ ÖÕÉ Ö ± ± 0 Í ±μ Î É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ. ÊÎ Éμ³³ ÖÕ- Ð Ì Ö Ìμ μ² É Ê ²μ ²Õ Ö μ μ ³μ ² μ ÔËË ±- É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ É Í ². ʲÓÉ É ÔÉμ μ - Î É μ μ μ ÎÊ É É ² ± Î É ²Ó μ³ê ³ Õ Ò μéò μ²μ - Ö É ±Éμ Ê μ ³ μ μ Ì μ É, É ± Í Ö³ μ μ μ ÉÒ Ö μ ³ É ²Ó ÒÌ ± ²μ. ² μ ɳ Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μ Éμ É É Ì Ï μ : 1) ³μ ² μ μé±² ± É Ê É μ ± -2; 2) Î É ³μ É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ S (E 0,Z,H) μé Ô Î μ μ Ö E 0 ²Ö ² Î ÒÌ Ö μ ÒÌ Î ² Ö Z Ò μé μ²μ- Ö É ±Éμ H;

33 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 145 3) É μ²öí Ö μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ Ê Î Ö Ò μé μ 400Ä900 ³ Œμ ² μ μé±² ± É. Š ÉμÖÐ ³Ê ³ μ μ³ Ô± ³ É μ Ê μ ³ É μ μ μé±²μ Ö μé μé μ μ ² É Ô 10Ä500 Ô [22, 49, 93], ±μéμ μ Ìμ É Ö μ ²ÖÕÐ μ²óï É μ ², É μ ÒÌ É ±Éμ μ³ -2. ± ± ± ±μ- ² Î É μ μ ÒÉ μé, É μ μ Ô± ³ É, ² ±μ μ Õ ± Ê Ò³ Ô± ³ É ³, μí Î É μ- ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ³ ² Ó μé μé μ ² Ìμ Ö Š. ³ ² Î Ê A4 Šʳ³Ê μ ² μ É ²Ó ÒÌ Î ÉÒ Ì Î μ μ³ ³ É ²Ó μ³ ± ², ±μéμ Ò μé ² Ò Ê μé Ê 25 μ - ³. Éμ Ê ²μ μ ±μ μ ²Ö μ μ ²Õ Ö 2010Ä Ä μ Ê ²μ ²Ö É ±Éμ -2 Ö ²Ö²μ Ó ±μ³ Í ÊÌ Ê ²μ : É μ ²μ Ó, ÎÉμ Ò ² Î A4 μ Ìμ ² μ μ - ÉÒ Ö É μ ³ μ³ μ± 1 ³± É Ì ³ ÒÌ ± ² Ì, μ - ÊÕÐ Ì ³ ²Ò μ Éμ μ É Ê μ²ó ± ³μ ± ËμÉμʳ μ É ² ( ²μ± ²Ó Ò É L3), ² ÎÉμ Ò A4 Ê μ ² É μ Ö² Éμ³Ê Ê ²μ- Õ ÖÉ μ μ²ó ÒÌ ± ² Ì ( ²μ ²Ó Ò É G5). ÉμÖÐ μé ³μ ² μ μé±² ± É μ μ ²Ö μ μ Ê ²μ- Ö L3/G5 μ²ó μ ³ Î É μ Ò μé±² ±μ É ±- Éμ μé ²Ó μ ²Ö ± μ μ μ² É μé ²Ó μ ²Ö μ μ Ê ²μ 0Ä20 20Ä40 [55, 91]. Î Ö μ μ μ ÉÒ Ö ± ²μ Ò ² Ó ±μ É μ² μ - ² Ó É Î μ ³ ²Õ Ö. ² Î μ μ ± μ³ ± ², ± ± Î Ö É μ É ³μ ²Ó ÒÌ μé±² ± Ì, Ò É Ö - Í Ì ±μ, μ ±μ ±²ÕÎ É Ö Ò μéê É μ μ Ó É ². Ò μé Ó É ² μ ²Ö² Ó μí É ²Ó μ μ μé± Ô± ³ - É ²Ó ÒÌ ÒÌ ÒÎ É ² Ó Î Ö μ μ. Š μ³ Éμ μ, μí ³μ ² μ Ö ÊÎ ÉÒ ²μ Ó, ÎÉμ ÎÊ É É ²Ó μ É ± ²μ ²Ó μ μ É ±- Éμ ² Î Ò Ì ±É ÊÕÉ Ö μé μ É ²Ó Ò³ ± ² μ μî Ò³ ±μôëë - Í É ³, ³ Ö μí Ê ³μ ² μ Ö μ ²Ö - μ, É Î μ μ ³ É ²Ó μ μ ± ². ˆ ³ Ò Î Ö μ μ μ μí Ê μ ³μ ² μ Ö μé±² ± É Ê³ μ ÕÉ Ö Î Ö μμé- É É ÊÕÐ Ì ± ² μ μî ÒÌ ±μôëë Í Éμ. ±μ Í, μé³ É ³, ÎÉμ Ô ³μ ²Ó ÒÌ ² ± É Ò μ É - ²ÖÕÉ 10 16, Ô. ²Ö μí ± μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μ³ ÊÉμÎ ÒÌ Ô ÖÌ E É μ É ³μ ²Ó ÒÌ μ ÒÉ, μμé É É- ÊÕÐ Ô E 0, ʳ μ ² Ó ±μôëë Í É E/E 0, ÔÉμ³ ³ - ³ ²Ó Ö ÔËË ±É Ö Ô Ö E μ É ²Ö² μ±μ²μ Ô, ³ ± ³ ²Ó- Ö Å μ±μ²μ Ô. Éμ μ ³μ μ ² ÉÓ, μ ±μ²ó±ê, ± ± Ê É μ± μ, Î μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ±É Î ± μ ÉμÖ μ μ ² -

34 146.. ˆ. É Ô ÒÏ Ô. É ³ É Î ± Ö μ Ï μ ÉÓ, μ ± ÕÐ Ö Ê²ÓÉ É ² Í É ±μ μí Ê Ò Î É, Ê É É ± ³μÉ Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ²Ö ± É ÒÌ Î Ò- μéò. ²Ö μ É μ ² Ö ±É Ì Ö Š Ò² Ò μ μ Ö ²μÐ Ó ± Ê Ê μ³, Ò³ Ê Ê μ²ö Ö É ±Éμ ²Õ 100 ³. μ É ÒÌ Ê ²μ Ò μé 0 μ 40. ±μ Ò μ μ ÑÖ Ö É Ö μ Ìμ ³μ ÉÓÕ ±²ÕÎ Ö ² ³ ± ³ ²Ó μ μ ³μ μ μ ±μ² Î É μ ÒÉ, Éμ³ Î ² Î É Ï Ì, μ ÓÕ ± ³ μ²ö Ö É ±Éμ. Éμ ³Ö μ Ï μ ÉÓ μí ± Ô ² μ ÓÕ, μ²μ μ ²ÓÏ Î ³ 100 ³ ± ³ μ²ö Ö, ±μ μ É É ( ³.. 5.5), Ö Î ³ Ò²μ Ï μ ±²ÕÎ ÉÓ ÔÉ μ ÒÉ Ö μí Ê Ò μ É μ ² Ö ±É. ±μ²ó±μ ³ μ ± ÒÌ ³μ É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ S μé Ô Ò. 22 ²Ö ² Î ÒÌ É μ Ö. μ, ÎÉμ ±μéμ μ Ô, μ³ ²ÊÎ (1,5 2,0) Ô, ²Ö É - Î ÒÌ Ê ²μ ²Õ Ö ² Î S ±μ É Ê³ ÓÏ ³ Ô Î É ÊÐ É μ ÉÓ μé Ö Î ÒÌ Ö. Éμ μ ÉμÖÉ ²Ó- É μ Ö ²Ö É Ö μ μ μ μ ÒÌ É Ê μ É ±μ É Ê±Í ±É Ì Ö Š Ô± ³ É Ê²ÓÉ É Î É μ³ É - Î ±μ μ Ë ±Éμ ²Ö μ É- ÒÌ Ê ²μ 0Ä20, Ò μéò ²Õ Ö 500 ³, μ μ μ É ÉÓ μ μ² É μ ²Õ Ö ² Î ÒÌ É - μ Î ÒÌ Ö : μéμ μ, Ö ² Ö, μé ² (Z =1,2,7,26 μ Ö ± μ É Ö μ μ μμé É- É μ) [55] ʲÓÉ ÉÒ Î É, μ μ μ μ É ² μ³ê. 21, Ò² μ²ê- Î Ò Éμ²Ó±μ ²Ö ±μ²ó± Ì Ò μé H: 400, 500, 580, ³, ² ±μ- Éμ ÒÌ Ê É μ ± -2 Ìμ ² Ó μ μ μ ³Ö ²Õ. ƒ Ë ± Ò μéò μ²μ Ö É ±Éμ ²Ö μ ÒÉ, Ò ÒÌ,. 23 ²Ö μ ²Õ Î Ö μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μ³ ÊÉμÎ ÒÌ Ò μé Ì Ò² μ²êî Ò ÊÉ ³ É μ²öí. ³ É μ² μ μ ³μ É S(H, log (E)) μ±. 24 ²Ö ²ÊÎ Ö Î ÒÌ μéμ μ μ É ÒÌ Ê ²μ 0Ä20.

35 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Ò μéò ²Ö μ ÒÉ μé, É μ ÒÌ É Î μ ²Õ ƒ μ³ É Î ± Ë ±Éμ ³μ É μé Ò μéò Î μ Ô (p, 0Ä20 ) 5.3. Í ± ÉμÎ μ É Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ. ÉμÎ μ ÉÓ μí ± μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ² ÖÕÉ ±μ²ó±μ ³μ³ Éμ. μ Ï μ ÉÓ ³ Ö Ò μéò μ Ñ ³ É ±Éμ ² ±, ² Ö μ É Ö μ μ μ³ ± μ²óïμ³ê ³ Õ μ ³ μ ± ± μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ, μμé É É ÊÕÐ μ Ò μé. μ ² μ É μí ± - Î μ μ μ, ±μéμ Ò μ ²ÖÕÉ Ö ÉμÎ μ ÉÓÕ μ É μ ² Ö Î

36 148.. ˆ. É ÒÌ Ó É ²μ, μ É ²ÖÕÐ μ² 0,5 ÍÒ ±μ, μé μ - É ²Ó ÒÌ ± ² μ μî ÒÌ ±μôëë Í Éμ (³ 3 %), É ± ² μ ² ÖÕÉ Ê²ÓÉ É Î É. ² Î μ ± ÕÐ - ÔÉ Ì Ë ±Éμ μ μ Ï μ É μ Ö ± 1 %. ÔÉ Ì Ê ²μ ÖÌ μ μ μ ² Ö ² Î Ê μ³ É Î - ±μ μ Ë ±Éμ μ± Ò É Î μ μ μ ± ³ Éμ, Ëμ ³ ² Ö μ± Ê ÔÉμ μ Î Ö μ μ ³. ±μéμ Ö É ³ É Î ± Ö μ ² μ ÉÓ μí ± μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μ ± É Ê²ÓÉ É μ²ó μ Ö ± É ÒÌ Ô ³μ ²Ó- ÒÌ μ ÒÉ É μ²öí μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μ³ ÊÉμÎ Ò Ò μéò Ê μ Ö ²Õ Ö. ±μ μ ʲÓÉ É ³ Î Éμ, ±μéμ ÒÌ ² Ó μ³ É Î ± Ë ±Éμ Ò, ÒÎ ² Ò μ²ó μ ³ ³μ- ²Ó ÒÌ μé±² ±μ ² Î Ò³ Ô Ö³ Î ÒÌ Ö Ò μé ³ - ²Õ, Ò²μ μ± μ, ÎÉμ ² Î ÔÉμ μ Ï μ É μ ² É Ô ÒÏ Ô μ É ²Ö É μ±μ²μ 1Ä2 %. Œ ² Ö ² Î μ μ μ ÔËË ±É μ ÑÖ Ö É Ö μ ³ ² Ò³ ³ ³ Ì ±É É Ö ² Ö μ ³ ³ Ö Ô Î μ μ Ö. μ ² É É ²Ó μ ± Ì Ô, E 0 < Ô, μ μ μ ²Ö ÉÖ- ²ÒÌ Ö ( μé ² ² μ) μ²óïμ Ò μéò ²Õ Ö ( μ² 700 ³), ² Î μ μ Ï μ É ³μ É μ É ÉÓ Î É Éμ μ, ÎÉμ ÔËË ±ÉÒ μí Ë μ ± ² ² Î Ò ÒÌ Ô ÖÌ Î ÒÌ Ö μ- ÖÉ Ö ± μ Éμ³Ê ʳ μ Õ ±μ É ÉÊ. Š ± Ê Ò²μ μ± μ ÒÏ ( ³.. 21), ÔËË ±ÉÒ μí Ë μ ± Ò Éμ μ ² É ÉμÖ μé μ, Î Ö μ É ²ÖÕÉ ³ 3 Ë. Ô. μî ³, μ²óï É μ Î μ μ μ, Ò ÒÌ Ë. Ô., μ É ²ÖÕÉ μ² 3 Ë. Ô. Š μ³ Éμ μ, Ô -, ±μéμ ÒÌ ÔËË ±É μí Ë μ ± Î É ² ÖÉÓ Ò μ² É - μ μ Ê ²μ Ö ²Ö, μ μ ÒÌ μ μ. 21, μ É ²ÖÕÉ ³ Ô. ± ³ μ μ³, ² Ö μ μ μ ÔËË ±É ʲÓÉ É Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ² ±μ. É É É Î ± Ö μ ² μ ÉÓ Î É μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ, μ - ± ÕÐ Ö - ±μ Î μ μ Î ² μ²ó μ ÒÌ μ ÒÉ, É ²Ó μ ³ ² μ É ²Ö É μ² 2 % μ ² É Ô ÒÏ Ô μ É μ ² Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μ ÒÉ. Ö - Î ÒÌ Ö μí É Ö μ Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μ ÒÉ. μ É μ ² - μ μ ²μ Ó ÊÉ ³ É μ Ö É μ μ μ ² μ ³. ³ Ìμ μ μ μ ÒÉ Ö μ ² ÒÎ É Ö Ó É ²μ μ±. 25,. Ë ± É ² Ò μ Í ²²μ ³³Ò ²Ö 109 ³ É ²Ó- ÒÌ ± ²μ. μ μ μ É ²Ó μ μ μé²μ Ò μ³ ± ²μ, μ É - ± ²Ó μ Å μé μ É ²Ó μ ³Ö. Š Ò μμé É É Ê É μ μ³ê ³ - Õ. ˆ É μ ÉÓ ± Ï Ö Ö³μÊ μ²ó ± μ μ Í μ ²Ó ³ ² ÉÊ ³ ʲÓ, Î Ò Í É Å ³ ± ³ ²Ó Ö ³ ² ÉÊ μ ÒÉ. Ê ± μ, ÎÉμ É ±μ³ É ² μ Í ²²μ ³³ ³ Ò É ²Ò ³ ± ³ ²Ó Ò³ ³ ² ÉÊ ³ ³ Ê²Ó ³ É ²Ó ÒÌ ± ² Ì

37 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ ) ³ É ² Ö Ô± ³ É ²Ó μ μ μ ÒÉ Ö. μ μ μ É ²Ó μ μ μé²μ Ò μ³ ³ É ²Ó ÒÌ ± ²μ, μ É ± ²Ó μ Å μé μ É ²Ó μ ³Ö Ï μ³ ³ Ö 1 = 12,5. ˆ É μ ÉÓ ± Ï Ö Ö³μ- Ê μ²ó ± μμé É É Ê É ³ ² ÉÊ ³ ʲÓ, Î Ò Í É Å ³ ± ³ ²Ó Ö ³ ² ÉÊ μ ÒÉ. ) μ²μ μ³ μ ± ²μ ³μ ± μ ÊÕÉ ± ÊÕ ²μ μ Ê μ μ μ μ Ëμ ³Ò. Ö ± É μ - ± É Î É ³ μ μ μ²μ Ö ± ²μ ³μ ± ËμÉμ ³ ±, μ μ. 25,. μéμ± Éμ Ò ³μ ± μ²μ Ò ± - μ ²Ó μ É Ê±ÉÊ μ ʳ μ Ò μé Í É μ ±μ²óí ³, É ± ÎÉμ Í - É ²Ó Ò ³ É μ³ 1, μ ±μ²óíμ μ É μ³ ³ 2Ä7 É.. Š Ò μ ² ÊÕÐ μ ± μ. 25, μμé É É Ê É - ³ É ²Ó Ò³ ± ² ³ ËμÉμʳ μ É ², μ²μ ÒÌ μî μ μ ±μ²óí μ Ì μ É ³μ ±. Ò Ï μí Ê Ò μ É μ ² Ö Å μ ± Ë μ É ² Ö. μμé É É ÊÕÐ Ë μ ÉÊ ³ Ò Ò Î É ± ²μ μ É ²Ó μ Ö ± ³ ²μ³ μ μ Î Ò. 25, É Ê μ²ó ± ³. Ð μ ³ Ö ±μ μ Ô± ³ É ²Ó μ μ μ ÒÉ Ö ÒÎÉ Ò³ Ó É ² ³. 26. ÔÉμ³ ²ÊÎ Ò μ ³Ò³ μ² 10 Í ±μ Ò ² Ò μ ³ Í Éμ³ ²Ö ²ÊÎÏ ³μ É Ë μ É ² Ö. μ ± Ë μ É ³μ É μ μ ÉÓ Ö ² Î Ò³ ³ Éμ ³, μ ±μéμ ÒÌ μ. Ò ²Ö ± (2) ² ²μ ±μ μ Ë μ É É μé ² Ö Î μ μ Ö (θ 0,φ 0 ). ² Î Ö (θ 0,φ 0 ) μ ÕÉ É Ò³, Éμ ² Ö μí μ μ μ²μ Ö Ë μ É μìμ É ² ³ ± - ³Ê³μ É μ É, μ± ÒÌ. 26,. μ ² ÒÎ É Ö ± ³ ± ³Ê³Ò ³ Ê²Ó ± μ³ ± ² μ ÕÉ ( ³.. 26, ). μ ʳ- ³ μ μ ³ Ð Ò μ ³ ³ Ê²Ó Ò, μ± Ò. 26, ³μ μ μ²êî ÉÓ Ê ± Ò μ± ±. Œ ± ³ Í Ö Ò μéò ÔÉμ μ ± μ - ³ É ³ (θ 0,φ 0 ) μ μ²ö É μ²êî ÉÓ ± É Ê, μ ÊÕ. 26,.

38 150.. ˆ ) ³ Ô± ³ É ²Ó μ μ μ ÒÉ Ö μ ²Õ ) - ³ É Éμ μ μ ÒÉ Ö μ ² μí Ê Ò μ É μ ² Ö Ë μ É ² Ö. ÔÉμ³ ²ÊÎ μ ÒÉ μ ÊÉμ 90, ³ ± ³Ê³ ³ Ê²Ó μ Ì ± ² Ì μ ² ÉÓ ³ μ μ μ³ μ³ 20 ˆ É μ ³ Ê²Ó μ μ ³ μé ³ ± ³Ê³, ±μéμ- Ò μ Ì ± ² Ì. 26, μ²μ μ ² É ³ μ μ μ³ μ³ 20, μ μ²ö É μí ÉÓ Ô± ³ É ²Ó μ μ ² Ö. ²Ö É ² Ö μ² ³³ É Î μ³, μ μ μ³ μ - Ò³. 21 ²Ö ²ÊÎ Ö ³μ ²Ó ÒÌ μ ÒÉ, μ Ìμ ³μ μ É μ ÉÓ μ²μ μ (x 0,y 0 ). ³μ ²Ó ÒÌ μ ÒÉ ÖÌ ( μé² Î μé Ô± - ³ É ²Ó ÒÌ) μ²μ μ É μ. Í ± ±μμ É μ É ± μ μ- ² Ó μ³μðóõ Í μ μ ³ Éμ ± ÊÉ ³ ³ ³ Í ËÊ ±Í μ ² ± É Î μ μ μé±²μ Ö Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μé ³μ ²Ó ÒÌ. - ³ μ É μ ² ÒÌ Ò ³ μ É μ ² μ μ Ò³ μ ²Õ 2013.: ) ²Ö μ ÒÉ Ö μ ÓÕ ÊÉ μ²ö Ö É ±Éμ -2; ) ²Ö Ï μ μ ÒÉ Ö. ² ± ² Ì Ê² Ò³ Î ³ ± 0,1 ÍÒ ±μ

39 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ Í ± Ô Î ÒÌ Ö. μ ±μ²ó±ê ÔËË ±É Ò μ³ - É Î ± Ë ±Éμ ÒÎ ²Ö É Ö μ²ó μ Ö Ëμ ³ Í μ ² Î ÒÌ Î É Í ², É μ ÒÌ Ô± ³ É, ² ±μμ - É Ì μ, Ô Ö Î μ μ Ö, É μ μ μ μ Ö, Å É Ò - ³ É, μ Ìμ ³Ò ²Ö ±μ É Ê±Í ±É Ì Ö Š, ² ÎÓ ³μ ÉÓÕ ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μé Ö - μ μ μ É. μ Ï μ É μ É μ ² Ö ² Ö μ²μ Ö μ ² Ö μ ÖÉ ± μ μ² É ²Ó- μ μ ² μ É, ² - ÖÕÉ Ê²ÓÉ É μí ± Ô, ² μ É ²Ó μ, ʲÓÉ É - ±μ É Ê±Í ±É Ì Ö. ²Ö μí ± Ô Éμ- ÖÐ μé Ò² μ²ó μ ³ - Éμ, ±μéμ μ³ ÔÉ ² Î - ³ Ö É Ö μ μ ³ μ ±μ - É Ê±Í μ²μ Ö μ ² Ö ÊÉ ³ μ ³ μ ± Ô± - ³ É ²Ó ÒÌ μ ÒÉ ³μ- ²Ó Ò É μ Ô - [94]. ³μ ÉÓ μé μ- É ²Ó μ μ Ï μ É μí ± Ô μé μé μï Ö ÉμÖ Ö. 28. É μ É ²Ó Ö μ Ï μ ÉÓ μí ± Ô ³μ É μé μé μï Ö Éμ- Ö Ö μé μ ² Ö μ Í É μ²ö Ö ± Ê Ê μ²ö Ö ²Ö ²ÊÎ Ö Ô 30 Ô [89] μ ² Ö μ Í É μ²ö Ö ± Ê Ê μ²ö Ö, μí Ö Ê²Ó- É É ³μ ² μ Ö, ²Ö ²ÊÎ Ö Ô 30 Ô μ± μí Ê μ É μ ² Ö ±É Ì Ö. μ² Ö ³μ ²ÓÕ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μí ±μ Ô É μ ÒÌ μ ÒÉ, ³μ μ μ É ±μ É Ê±Í Õ ±É Ì Ö Š. ± Î É ³ - É ² ²Ö ÔÉμ μ Ò² μ²ó μ Ò μ ± μ ÒÉ Ô± μ Í 2011Ä Å ÊÉ μ ÒÉ Ö μ É μ ² Ò³ ±μμ É ³ μ ² Ö ² Ì μ²ö Ö, É ± Î ÉÓ Ï Ì, ±μéμ ÒÌ μí ± ÉμÖ Ö μé μ ² Ö μ ± Ö μ²ö Ö μ É ²Ö² μ² 100 ³. ²Ö μ É μ ² Ö ±É Š μ μ ²μ Ó ³μ ² μ ² Ö ² - μ Ô μ ² Ó É ± Ö Ëμ ³ ±É, ±μéμ μ ³μ ²Ó μ Ô± ³ É ²Ó μ ² Ö μ Ô μ ² ÊÕÉ Ö ³ Ê μ μ. ± Î É μ μ ² Ö É μ ± Î É μ ÉÓ Ëμ ³Ê Éμ ³³Ò Ô± ³ É ²Ó μ μ ² Ö ³μ ²Ó Ò Éμ ³³Ò, μ É μ Ò ²Ö ÒÌ É μ Î ÒÌ Ö ËË Í ²Ó μ μ Ô - É Î ±μ μ ±É Š μ± É ² ³ γ = 3,0 ²Ö Ê ²μ μ ²Õ (. 29). ± ³ É ²Ó μ ² μ± μ ± Ê ± ³ μ É É É Î ± ³ μ Ï μ ÉÖ³ ; μ²μ Ö ± Ê ±μ μμé É É ÊÕÉ - μ. Œμ ²Ó Ò ² Ö ³ ÕÉ μ² Ê ± μ Ô

40 152.. ˆ ² Ô± ³ É ²Ó ÒÌ μ ÒÉ μ Ô (± Ê ± μ Ï- μ ÉÖ³ ) ³μ ²Ó Ò ² Ö ²Ö ² Î ÒÌ É μ Î ÒÌ Ö (± Ò ): μéμ μ, Ö ² Ö, μé ² ( μ Ö ± μ É Ö μ μ ) ²Ö Ê ²μ - ²Õ Ö ± μ± μ ³μ ²Ó μ ² ²Ö ³ Ï μ μ μ É μ± Ò ± Ò³ ²Ö ²ÊÎ Ö Î ÉÒ Ì É μ Î ÒÌ Ö : μéμ μ, Ö ² Ö, μé ² ( μ Ö ± μ É Ö μ μ ). μ ² É Ô - 30 Ô Î ³μ ²Ó μ Éμ ³³Ò ²Ó μ É μé É Î μ μ Ö : ÔÉμ μé ³μ É ÔËË ±É μ μ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μé Éμ μ ³ É ( ³.. 21). Ô ÖÌ E 0 > 50 Ô μ Ï μ ÉÓ Éμ ³³Ò Ô± ³ É ²Ó- μ μ ² Ö μ Ô ÒÏ É ² Î Î μ³ É Î - ±μ μ Ë ±Éμ ³ Ê Ê³Ö ± ³ ²ÊÎ Ö³ ²Ö Î ÒÌ μéμ μ Ö ² ; ±É Ì Ö Š ²Ö μ ²Õ É ± Ì Ô ÖÌ Ìμ μïμ μ Ò É Ö É μ Ëμ ³μ μ± É ² ³ γ = 3,0. μ ² É μ² ± Ì Ô ²Ö μ É μ ² Ö Ëμ ³Ò ±É μ - Ìμ ³μ ² ÎÓ μ μ² É ²Ó ÊÕ Ô± ³ É ²Ó ÊÕ Ëμ ³ Í Õ, μ μ- ²ÖÕÐÊÕ μ É μ ÉÓ ³μ ²Ó μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ ²Ö ²ÊÎ Ö ³ Ï μ μ μ É, ±μéμ Ö μé μ Î É Ì ±É É ± ³ É μ ÒÌ μ- ÒÉ. ³μ ÉÓ μ³ É Î ±μ μ Ë ±Éμ μé μ É Š ±É Î ± μ²- μ ÉÓÕ μ ²Ö É Ö ² Î ³ Ëμ ³Ò ²Ö ÒÌ É μ Ö μ ² É ÉμÖ μé μ ² Ö ³ 100 ³, ³ μ Î Ö É μ É Í É ²Ó μ μ ² É μ ²ÖÕÉ, Ò μ É ² μé μ μ ² Ö - ÉÒ É ( ³.. 5.2). ÉμÖÐ μé Ëμ ³ Í É ²Ó- μ μ ² É μ Ò É Ö μ ³ ³ É μ³ ±²μ η, μ ² Ò³ ± ± μé μï ² ± Ê Ê μ³ 60 ³ ± ²Ê ±μ²óí Ê ³ ³. Ò²μ μ± μ, ÎÉμ μ μ Ò ³ É Ó³ ÎÊ É É ² ± ³ -

41 ƒˆ ˆŸ ƒ Š Š ƒ 153 μ μ³ê μ É Ê Š [52]. Î μ É μ ² Ö ±É Ì Ö, μ ±μ, É Ê É Ö ² μ Ö Ö μ μ μ É ± ± É ±μ μ μ; ³ Éμ ÔÉμ μ - ²Ó μ μ ÉÓ μ ±μ ±É μ³ μ ² Ö ² Î Ò η μ³μ- ÐÓÕ Ò μ ± ³μ ²Ó ÒÌ μ ÒÉ. É É ²Ó μ, ʲÓÉ ÉÒ μ É μ ² Ö ³ μ μ μ μ É Š ʱ Ò³ μ μ μ³ ÖÉ μé ³μ ² Ö μ-ö μ μ ³μ É Ö Ê Ì Ë ±Éμ μ. ±μ ² ÔÉμ³ ³μ ²Ó μ - ² ² Î Ò η μ É ²Ó Ò³, Éμ ʱ Ò É ³ É Î ± μ ² μ É ² ÖÕÉ Ê²ÓÉ É ³ Ö ±É Ì Ö. Œμ ²Ó Ò μ³ É Î ± Ë ±Éμ, μ²êî Ò μ²ó μ ³ - Ëμ ³ Í μ ² ² Î Ò η, μ±. 29 ², μμé É- É ÊÕÐ ³ Ï μ³ê μ É Ê. Ò μ ± Î η ÒÎ ²Ö² Ó μ Ê- É ³ μ ÒÉ Ö³, É ± μ²óïμ Î É Ï Ì, ±μéμ ÒÌ ÉμÖ- μé μ É μ ² μ μ μ²μ Ö μ ² Ö μ ± Ö μ²ö Ö μ É ²Ö²μ μ² 30 ³., ±μéμ Ò³ μ³ É Î ± Ë ±Éμ Ò μé ÒÌ É μ Ö Ìμ ² μ³ É Î ± Ë ±Éμ ²Ö ³ Ï μ μ μ É, μ μ Ò É ± ³ μ μ³, ÎÉμ Ô± ³ É ²Ó μ ² ² Î Ò η Ìμ μïμ μ Ò É Ö ³μ ²Ó Ò³. ² ÊÕÐ ² ± ±É Ê Ì Ö, ÊÎ - ÉÒ ÕÐ μé² Î ±É μé É μ μ μ± É ² ³ Ä3,0, Ò²μ μ²êî μ μ ² É μ Ö ÔÉμ μ μ ² μ ³μ ²Ó μ μ ² Ö μ ³ Ô± ³ É ²Ó μ Éμ ³³Ò ² Ö Ô± ³ É ²Ó μ Éμ ³³Ò ³μ ²Ó ÊÕ. ʲÓÉ É μí Ê Ò μ É μ ² Ö ±É Ì Ö Š É ² ² Ê Ö Š. Œ Éμ ± ² μ Ö Ö μ μ μ- É Š ÉμÖÐ μé μ μ μ²ó μ ³ É ±²μ η, ±μéμ Ò μ μ²ö É Ò ²ÖÉÓ Î ÉÓ É ²Ó μ ² ± Ì Ö Ëμ ÉÖ ²μ ±μ³ μ ÉÒ Š [52]. É É ²Ó μ, μ² μ Î - ³μ É Ö ² ± Ì Ö μéμ³ ² ± ²μ μ μ³ μ ÊÌ ³ ÓÏ, Î ³ ²Ö ²ÊÎ Ö μ² ÉÖ ²ÒÌ Ö, μôéμ³ê Î ÉÓ ², Í μ ÒÌ ² ± ³ Ö ³, É Ö ²Ê ³ É μ² Ò μ± Î Ö η. ³ É - ±²μ μ μ²ö É μ É μ ÉÓ ± É Ê ²Ó μ μ ² Ö Ê Ö Š. Š μ³ Éμ μ, μé² Î μé ³ É X max ² Î η ³μ É ÒÉÓ - μ É μ ³. ± Î É É É ² ² ±μ ±μ³ μ ÉÒ ÉμÖÐ μé Ò ÉÊ ² ³μ ²Ó Ò μéμ Ò, ÉÖ ²μ Å Ö ². Š² Ë ± Í Ö p/fe μ μ ² Ó ²Ö μ ÒÉ Ô± μ Í 2012., ³ ÕÐ Ì μ É μ ² Ò É Ò Ê ²Ò μé 0 μ œ Š ˆŒ -2 μ Ò Ê²ÓÉ ÉÒ ³ Ô É Î ±μ μ ±É μí ± μ- É Š ÊÕÉ Ö ÒÌ, μ²êî ÒÌ Ô± Í ÖÌ 2011 μ ÔÉμÉ μ μ μ ² Ó ² μ Éμ Ò ² μ Ö Ì ±É É ±